Gdy pisałam, że Bohemian Rhapsody było nijakim filmem o genialnym zespole – odezwało się wiele głosów mocno się ze mną niezgadzających. Że się czepiam. Że to przecież wcale nie była biografia.

Moim drodzy – ja nie tylko swojego zdania nie zmieniam, ale mam właśnie pod ręką film, którym już zawsze będę dowodzić, że dało się lepiej. Bardziej. Mocniej. Film poświęcony Eltonowi pokazuje, jak nakręcić świetny portret artysty, który nie tylko nie jest biografią, ale daje wolną rękę jego twórcom przy równoczesnym błogosławieństwie Eltona: niczego nie kryjcie. Wykorzystujcie z mojego życia wszystko, co chcecie. A ja się wtrącać w waszą wizję nie będę.

I wykorzystują. Oj, wykorzystują.

Dlaczego przy Bohemian Rhapsody można było się czepiać o detale i daty, a tu się nie da? To bardzo proste. Film poświęcony Queen rzucał wszędzie datami i kończył się konkretnym, bardzo symbolicznym koncertem, który osadzał wszystkie wydarzenia w konkretnym czasie i kolejności. Nietrudno więc wydobywać niezgodności biograficzne.

Rocketman uchronił się przed tymi zarzutami, bo miał na siebie pomysł.

Po pierwsze, zaczynamy całą historię w momencie, gdy Elton przychodzi na odwyk. I opowiada całość ze swojej perspektywy. Po drugie Rocketman to musical. I niech was nie zrazi to stwierdzenie. Na seansie byłam z Michałem, który do musicali ma stosunek chłodny, a wyszedł z filmu zachwycony.

Całość sprawia, że nie pokazujemy tego, jak powstawały największe hity Eltona Johna, a wykorzystywane są one jako odpowiedni komentarz do tego, co właśnie się w jego życiu dzieje.

I choć mamy pokazaną ścisłą współpracę pomiędzy Eltonem a Berniem, który jest jego tekściarzem, to całość polega na przedstawieniu ich wzajemnej przyjaźni, a nie bazuje na tanim sentymencie, który ma nas wzruszyć i pokazać jak wpadli na daną piosenkę.

Film nie ucieka od pokazania ilości zażywanych narkotyków. Jest pokazana tam wprost scena, jak Eltonowi ucieka w życia cały tydzień, bo po prostu leżał i ćpał. Jak wychodził pod wpływem narkotyków na scenę. W ogóle film zaczyna się od jego wyjawienia: jestem alkoholikiem, narkomanem, seksoholikiem i zakupoholikiem.

Po co więc udawać w dalszej części filmu, że nie jest?

A równocześnie Rocketman udowadnia, że można pokazać wszystko – od ćpania po orgie, nie tracąc przy tym szacunku do opowiadanej historii i osoby, o której mówi. Odbiór zależy bowiem od tego, jak to przedstawimy. Gdy krytykowałam Bohemian za zbytnią grzeczność, to był właśnie główny argument: szanowali Ediego! No cóż, tu szanują Eltona.

Przy całym szaleństwie, film wie również, o czym opowiada. I nie spuszcza głównego tematu z oczu od początku do końca. Głównym wątkiem jest bowiem miłość. Miłość rodzicielska, miłość wynikająca z przyjaźni i miłość romantyczna. Historia opowiada o ich poszukiwaniu, o braku akceptacji, o niezauważeniu, gdy tę miłość mamy obok. Zaczyna się od budowania bliskich relacji przyjacielskich i tymi relacjami zamyka swoją historię, tworząc piękną klamrę narracyjną.

Film pokazuje także odkrywanie przez Eltona swojej seksualności. Tego, jak nie wie, kim jest, przez powolne odkrywanie swoich preferencji owiane strachem i odrzuceniem oraz ukrywaniem prawdy przed światem. Po napisy na końcu filmu, że Elton odnalazł miłość swojego życia i dziś wspólnie wychowują dzieci.

Rocketman nie bierze po prostu biografii artysty i postanawia ją mało udolnie przedstawić. Bierze biografię, zastanawia się, co chce na jej podstawie opowiedzieć, jakie części życia i utwory najlepiej to zrobią i… opowiada. Opowiada doskonale.

Opowieść płynnie przechodzi od Eltona Johna występującego na scenie, do Reginalda Kennetha Dwighta, którym przecież jest prywatnie (nawet, jeżeli każe się nazywać inaczej). 

Mamy więc zestawienie szalonego artysty w kostiumach, których nie da się zapomnieć, po człowieka zamykającego się w łazience przed koncertem i odmawiającego wyjścia na scenę – ogarniętego tremą i przerażonego Reginalda przekonanego, że wszystkich rozczaruje.

To, że Elton często mierzy się z Reginaldem, jest także ważną osią filmu. Mamy masę scen, w których stoi patrząc w lustro. Zbliżenia, w których szuka siebie i zastanawia się, co jest prawdą. Jakie jego wcielenie jest nim naprawdę? Wszystkie? A może żadne?

Eltona poznajemy również przez jego relacje. Rodzina, choć w tle, jest nie mniej ważnym aspektem filmu. Ojciec, który go nigdy nie kochał, matka domyślająca się, że jest gejem, wspierająca babcia. Przyjaciel Bernie, który stara się być obok. Relacje z managerem Johnem Reidem, zarówno prywatne, jak i zawodowe. To wszystko buduje obraz człowieka ciągle poszukującego akceptacji i łaknącego jej tak bardzo, że bierze ją nawet od ludzi, których powinien unikać.

Taron, wcielający się z Eltona, zrobił tak doskonałą robotę, że chcę mu już teraz wręczyć Oscara. Co prawda, mam pewne przekonanie, że Akademia nie uhonoruje rok po roku osoby, która wcielała się w piosenkarza, ale… Malek, naprawdę wypada blado w porównaniu do tego, co robi Egerton.

Przede wszystkim, Taron nie stara się po prostu Eltona kopiować. Przedstawia swoją własną interpretację muzyka, a robi to tak dobrze, że nie ma się wątpliwości, kto stoi na scenie. Jego gra nie polega na kopiowaniu. A dla niedowiarków – dowodem niech będą piosenki. Które Egerton sam śpiewa.

Pomimo że jego barwa głosu jest inna. Na tyle, że sam aktor bał się, czy da radę we wszystkich kawałkach oddać klimat piosenek. Dał. A zaufali mu w tym wszyscy, od reżysera po samego Eltona Johna. Dzięki temu rola Tarona jest od początku do końca jego.

Przechodzi przez wszystkie możliwe emocje. Od radości i wielkich sukcesów, po załamania i wściekłość. A zbliżenia na twarz nie wyłapują żadnej fałszywej nuty. To jest talent aktorski na miarę najwyższych filmowych nagród.

Również inni aktorzy nie pozostają w tyle. Wciekający się w Berniego Jamie Bell ma z Egertonem taką chemię, że wierzymy w ich przyjaźń od początku. Richard Madden jako John Reid jest niezwykle przekonujący, jako pewny siebie manager, który potrafi manipulować Eltonem. Zachwyciłam się też świetnym Charlie Rowem, który jako Ray Williams walczył o to, by Elton mógł grać na scenie.

Nie mam zamiar ukrywać, że Rocketman jest moim ukochanym filmem tego roku. I będę go regularnie powtarzać. Sprawił też, że chcę o Eltonie Johnie wiedzieć wszystko i poznać jego wszystkie piosenki, bo znam tylko te najpopularniejsze lecące w radio.

Rocketman pozostawił mnie także z ciepłym uczuciem na sercu. Bo jest filmem niezwykle pozytywnym, pomimo że ukazującym dramatyczne przeżycia. Daje nadzieję, że nic nigdy nie jest do końca stracone, nawet gdy jest się na dnie.

Spojrzałam na tytuły, które widziałam, a jeszcze nie skomentowałam tu w żaden sposób i uznałam – albo robię to w jednym wpisie, albo wykreślam z listy. Bo inaczej nie wykopię się z zaległości do przyszłego roku.

Więc o to jest wpis zawierający trzy… opinie? Bo recenzjami nazwać tego nie możemy 😉

Pomysł na serial wyświetlany tylko w kinie okazał się strzałem w dziesiątkę. A umiejętność upchania wszystkich bohaterów w jednym filmie nadal pozostała w Marvelu silna. Po Infinity War nie zadawałam pytania „jak oni ich wszystkich ograją”, bo wcześniejszy film udowodnił, że scenarzyści wiedzą, co robią.

Na seansie bawiłam się świetnie i jeżeli do Polski trafi kolejna, rozszerzona o kilka minut wersja, to pewnie się na nią wybiorę. Ale nie jest tak, że nie mam to filmu zastrzeżeń (choć moje serce każe mi się w tym momencie zamknąć i kochać Endgame bezkrytycznie).

Trochę ubolewam nad Thanosem, który w Infinity War był świetnie rozwinięty, a tu gdzieś to zaginęło. Bo samo cofnięcie się w czasie nie sprawia, że Thanos powinien cofnąć się w rozwoju – wręcz przeciwnie. On doskonale wiedział, co chce zrobić, zanim Avengersi dowiedzieli się o jego istnieniu. Zmiana motywacji – z zabiję połowę świata; na wybiję cały – jednak nie była tak głęboka, jak się spodziewałam.

Żal mi także małej roli Kapitan Marvel. Żal z tego powodu, że producenci zrobili wokół niej naprawdę wiele szumu i zapowiadali, że jest jedną z kluczowych postaci potrzebną do pokonania Thanosa. I nie mówią tu o tym, by to ona wyręczyła Tony’ego w ostatecznej bitwie, ale zapowiedzi rozminęły się z tym, co dostaliśmy. Tym bardziej że ja naprawdę uwielbiam tę postać.

A wystarczyło przenieść akcenty – Kapitan Marvel nie jest kluczem, a po prostu jest potrzebna, by uzupełnić mocno przerzedzony skład Avengersów. Tyle.

Z drugiej strony, był to film Kapitana Ameryki i Iron Mana, którzy kończą tu swoje historie. I hołd im oddany był tak piękny, że nie zamierzam się kłócić i zastanawiać, jak bardzo nielogiczne były pewne przeskoki czasowe (choć kilka rozmów na ten temat odbyłam). Nieważne. Łzę uroniłam wraz z resztą kina, zgodnie pociągającą nosem.

Tak jak serial kinowy pt. Avengersi sprawdził się doskonale, tak oparty na tych samych zasadach serial X-Men poległ. I to nie jest tak, że Mroczna Phoenix jest filmem tragicznym, bo nie jest. Zamiast tego, jest bardzo… nijaka. A to chyba jeszcze gorzej, bo nawet nie chce mi się złościć.

A szkoda, bo Pierwsza Klasa zapowiadała coś niezwykłego. A skończyliśmy z serią, której fabułę dawno przestałam ogarniać – mam wrażenie, że zbyt wiele dzieje się „poza ekranem”. Porównując: wiemy, skąd się wzięła nowa siedziba Avengersów, było to wytłumaczone w Spidermanie. Czy X-meni wyjawili, jakim cudem Magneto ma swoją wyspę? Bo nie pamiętam. Czuję się trochę na zasadzie: no daliśmy mu wyspę, bo tak nam pasowało, proszę się rozejść i nie zadawać pytań.

Sama fabuła niestety nie wnosi niczego szczególnego. Aktorzy się starają, nie można powiedzieć, że nie. Ale nie wywołało to we mnie żadnych emocji. Ani dramat z pierwszego aktu, ani z drugiego, ani finałowa walka. Ani nawet wielkie wyjawienie, co to za moc Jane posiadła.

Plusem jest to, że X-meni wracają do stajni Marvela w komplecie. Co prawda, znaczy to również, że musimy się zapewne pożegnać z Fassbenderem w roli Magneto i McAvoyem w roli Xaviera. Z drugiej strony wierzę, że ktoś tam ma na ten świat pomysł. Tym bardziej że X-menów jest tyle, że wcale nie trzeba wykorzystywać tych pierwszoplanowych. A Marvel udowodnił, że swoje imperium potrafi zbudować na mało znanych super bohaterach.

Czekam więc na to, co przyniesie przyszłość. Z lekkim rozczarowaniem, że zmarnowano potencjał fajnych postaci i zdolnych aktorów.

Zacznijmy od tego, że ten film mnie zaskoczył. Zaskoczył, bo w przeciwieństwie do zwiastunów przepełnionych żartami, był mało komediowy. W sumie praktycznie wszystkie śmieszne wstawki znalazły się właśnie w zapowiedziach. Co sprawiło, że przez część seansu zastanawiałam się, czy żarty są tak nietrafione, czy sprzedano mi inny film niż ten, na którym właśnie siedzę?

Oczywiście, że sprzedano mi inny film. Nigdy nie zrozumiałam, czemu producenci tak robią, bo to w większości przypadków obniża ocenę filmu. Przykład? Idziemy na coś, co reklamowano jako horror, a dostajemy dramat obyczajowy. Oczywiście, że film dostanie niskie oceny, choćby nie wiem, jak dobrym dramatem był. Ale jako horror się nie sprawdził.

Pikachu przez to jest dla mnie ciut gorszym filmem, niż mógłby być. Ale równocześnie, gdy pozbędziemy się myślenia o nim jako o komedii, jest bardzo sympatyczny. Pokémony wykonane są przepięknie i w taki sposób, że łatwo uwierzyć w ich świat. A w dodatku, dostajemy trochę miejsca, gdzie żyją one na dziko oraz miasta, w którym doskonale współżyją z ludźmi.

Sama fabuła nie jest wymagająca i część z niej łatwo przewidzieć, a z drugiej strony, dostajemy finał, jaki satysfakcjonuje. Opowieść poprowadzono od początku do końca i nie opierała się ona tylko na słodyczy Pokémonów.

Minusy? Jest kilka scen, które się dłużą i można by je wyrzucić z filmu bez szkody dla fabuły. Sama fabuła z kolei składnia się ku przygodowej, a nie detektywistycznej. Dużym plusem jest to, że dwójka ludzkich bohaterów ma na równo co robić. Lucy nie jest tu tylko piękną ozdobą, w której Tim się podkochuje, ale ma swoje cele i zadanie do wypełnienia.

W sumie ze wszystkich tych filmów jedyny, jaki poczułam, że dobrze oglądać w kinie to Avengers. W przeciwieństwie do pozostałych dwóch tytułów, które były po prostu okej. I które można puścić w piątkowy wieczór bez żalu, że ekran laptopa jest taki mały.

Nie do końca wierzę, że piszę te słowa, ale równo 5 lat temu opublikowałam tu pierwszy wpis. Bałagan Kontrolowany powstał po moim znudzeniu się poprzednim blogiem. Pisałam tam tylko o książkach, a po dwóch latach prowadzenia poczułam, że potrzebuję miejsca, gdzie nie będę musiała ograniczać tematyki.

Jak widać, blog ewoluował w zbiór tekstów i recenzji poświęconych kulturze popularnej, przede wszystkim tej serialowej i filmowej. Jednak po pięciu latach nadal jest tym, czym chciałam, żeby był. I chyba to sprawia, że jestem z niego tak… dumna? Gdy zechcę, mogę opublikować tekst o feminizmie i o diable w fantastyce – i oba będą tu pasować.

Pięć lat to szmat czasu. Gdy zakładałam Bałagan i zastanawiałam się, jak mam podłączyć domenę z końcówką pl, siedziałam w Krakowie, w mieszkaniu na 8 piętrze, przy zupełnie innym biurku, na co dzień pracując w sklepie obuwniczym i w sumie robiłam wszystko, by nie pisać magisterki.

Obecnie jestem w swojej rodzimej miejscowości, wynajmuję mieszkanie w 100-letnim domu, prowadzę własną działalność gospodarczą (co mnie niezmiernie bawi i zadziwia) i zastanawiam się, z jakiego miejsca będę pisała tekst na 10-lecie Bałaganu. I czy będę go w ogóle pisała.

Równocześnie, jest coś, co łączy mnie i tamtą Agatę. Nadal nie spoważniałam, nadal nie wiem, gdzie chcę być, kim zostać i jak żyć. To, co nas różni, to to, że wtedy mnie to stresowało.

Teraz ta niewiedza mnie ekscytuje. 😊

To zabawne, ile rzeczy może się wydarzyć dlatego, że prowadzi się bloga.

Przede wszystkim, nigdy nie poznałabym tak wielu wspaniałych ludzi. To zadziwiające, jak osoby, które widuje się tylko na blogerskich spotkaniach i utrzymuje kontakt przez Internet, mogą dosłownie zmieniać życie. Gdy to piszę, mam poczucie, że to paulocoelhowy cytat – ale potem patrzę na swoje decyzje i na to, z kim utrzymuję kontakty i słowa przestają być płytkie.

Gdyby nie Bałagan, nigdy nie gościłabym na scenie, opowiadając o serialach. Siedząc obok ludzi, na których patrzyłam z podziwem, gdy startowałam z blogiem. Dobra, skłamałam. Ja nadal patrzę na nich z podziwem, nadal mam poczcie, że wiem dużo mniej niż oni, i zastanawiam się, dlaczego dostałam zaszczyt siedzieć obok i wygłaszać własne opinie.

Gdyby nie Bałagan, nie dostałbym szansy rozmawiać o finałowym serialu Gry o Tron w podcaście dla Radia TokFM. A usiadłam nie tylko do omówienia odcinka 5, ale także do skomentowania finału oraz zastanowienia się, jakie mogą być serialowe kontynuacje Gry o Tron. Co pozwoliło mi w siebie bardzo uwierzyć – bo mam na punkcie swojej dykcji i brzmienia głosu ogromne kompleksy.

A pomimo tych przygód i możliwości prowadzenie bloga to nadal dość samotne zajęcie. Siedzenie przed laptopem i wciskanie klawiszy. Bez pewności, czy ktoś ten tekst przeczyta. Szczególnie teraz, gdy żyjemy w czasach video i naprawdę trzeba dawać doskonały content, by zwrócić na siebie uwagę.

Równocześnie – to właśnie jest w tym piękne. Możliwość napisania wszystkiego, co się chce, kiedy się chce. Kontakt z Wami jest niezastąpiony i jest to jedna z moich ulubionych części dnia (bo nie ukrywajmy, gdybyście Bałaganu nie czytali, nie wytrwałby on 5 lat i nie sprawiałby mi aż takiej frajdy). I tylko seriali i filmów przybywa, a czasu jakby z roku na rok mniej 😉

Fascynujące jest też samo podejście do oglądania. Startując z Bałaganem, masę rzeczy oglądałam nielegalnie, ba, wiele tytułów było w Polsce po prostu nieosiągalne inaczej. Obecnie, wszystko można zdobyć za dość rozsądne kwoty. Wręcz czasu brakuje, by być na bieżąco z tytułami, które są ogólnodostępne.

Choć chyba do końca tak nie brzmi. Może więcej w nim nostalgii i zaskoczenia, że jeszcze tego nie rzuciłam – choć Blog mi świadkiem, wiele razy o tym myślałam. Bo blogowanie zajmuje zaskakująco dużo czasu i energii, które w momentach frustracji aż chce się spożytkować inaczej.

A potem przychodzi taki dzień jak ten. 5 urodziny. Codzienne dylematy znikają i zwyczajnie się cieszę, że nadal tu jestem. Że małymi, ale upartymi kroczkami rozwijam to miejsce dalej. A Wy z nieznanego mi powodu, towarzyszycie mi w tej przygodzie 😊

Za co będę niezmiennie wdzięczna – bo tęgie głowy Internetów mogą mówić, by pisać przede wszystkim dla siebie. Ale dla siebie, to ja piszę do szuflady. Publikuję, bo daliście mi znać, że warto się w to całe pisanie o kulturze popularnej angażować coraz bardziej i nigdy nie będę ukrywać – gdyby nie Wy, gdyby nie wasze komentarze, lajki i polecenia, prędzej czy później zwyczajnie bym zrezygnowała.

A macie jakieś szalone wyczucie – bo za każdym razem, gdy łapię blogerskiego doła, piszecie do mnie wiadomość prywatną z samymi komplementami. 😊

Czy po moim 5-letnim doświadczeniu mogę coś mądrego powiedzieć? Chyba jedno: jeżeli kiedykolwiek myśleliście o założeniu bloga, to po prostu go załóżcie. Trwa to kilka chwil, a potrafi nieść za sobą rzeczy, które was zaskoczą.

Od finałowego odcinka minęło już trochę czasu. Miałam więc możliwość zweryfikować swoje pierwsze uczucia, które mimo wielu słów krytyki z każdej strony, pozostały niezmienione. Sam finał mnie nie zawiódł. Zostawił z poczuciem, że w sumie tak, tak to się powinno skończyć. A także z pewnością, że można by go bardzo dobrze uzasadnić, gdyby D&D nie bali się panicznie odgadnięcia fabuły finału.

Co i tak okazało się bezsensowne. Od dawna po Internecie szalały spoilery dokładnie zdradzające zakończenie. Co przy wszystkich środkach bezpieczeństwa, jakie podjęto podczas kręcenia, jest zakakujące.

Odcinek nie jest wolny od błędów logicznych (tym razem na poziomie polityki całego Westeros), ale nie uważam, by źle kończył całą historię.

Przede wszystkim jest to odcinek bardzo spokojny. Jak na epilog przystało. Nie ma tam miejsca na nowe rewelacje czy tworzenie kolejnych historii. Należy wszystko zamknąć. I dobrze. Przyznam, że zastanawiałam nad tym, jak ten finał powinien wyglądać i nie potrafiłam wymyślić niczego, co by sprawiło mi prawdziwą satysfakcję.

Bo jak można zakończyć tak wielką opowieść?

Bałam się, że ostatnią sceną będzie ta, w której nowy władca zasiada na tronie. I nie dowiemy się co dalej. Tymczasem (choć scenarzystom można wiele zarzucić), to nie zapomnieli oni o tym, że należy pokazać, jaka będzie sytuacja polityczna Westeros po zakończeniu długoletniej wojny o władzę. Bo jednak historia przedstawiona w Grze o Tron to historia walki o wpływy, ciągłe polityczne przepychanki. Bohaterowie zostali w to wszystko wrzuceni i musieli sobie jakość z całością poradzić.

Dlatego bardzo cieszy mnie druga część odcinka, która pokazuje, co powstanie na zgliszczach dawnego Westeros.

Podobało mi się również to, że Dany zginęła właśnie w takiej ciszy i spokoju. Bez wielkiego rozmachu, bez wielkiej bitwy. Mniej podoba mi się sposób, w jakim zostało to przedstawione, bo niestety, gdzieś zginęła atmosfera wielkiego smutku i odwagi, jaką wymagało od Jona podjęcia takiej, a nie innej decyzji. Nie wiem, czy to brak chemii pomiędzy aktorami (niestety nigdy nie poczułam, że łączy bohaterów to coś), a może kwestia pracy kamery.

Sam pomysł bardzo na plus. Wykonanie mogło być dużo, dużo lepsze.

Zastanawia mnie, dlaczego tak wiele krytyki spadło na to, że smok nie spalił Jona. W moim odczuciu smok zachował się jak każde inne inteligentne zwierzę. Nie widział, kto zabił jego mamę. Widział tylko, że Dany nie żyje. I był nauczony, że Jon to ten przyjazny koleś, którego mama bardzo lubiła. Nie widzę tu powodu, by miał palić Jona.

A że spalił Żelazny Tron? Piękna poetyka zmieniającego się w popiół dawnego świata, która scenariuszowo ładnie zagrała. Smok wyżył swoją rozpacz na otoczeniu, a że Tron tak ładnie zaczął się topić, to dlaczego nie zniszczyć go doszczętnie.

Tym samym Dany zniszczyła wszystko, co stworzyli jej przodkowie. Co też ma w sobie pewną ładną klamrę. Targaryenowie przybyli i zjednoczyli Siedem Królestw. Stworzyli Królewską Przystań od podstaw. A Dany wszystko, razem ze specjalnie wykłutym tronem, obróciła w popiół.

To, że Dany nie spaliła go od razu na schodach, było zaskakujące. Ale kto wie, może planowała zrobić z jego śmierci wielki spektakl, by jeszcze raz podkreślić: nie wybaczam zdrady.

Niestety, to co w nim nie gra – to ta wielka przemowa do Jona. Rozumiem, że scenarzyści jego ustami postanowili jeszcze raz podkreślić, dlaczego Dany jest zła i od początku zła była, ale nie powinien tego robić bohater, który przed chwilą w jej imieniu skazał na śmierć swojego przyjaciela. Bo skoro widział od początku, że Daenerys jest bezlitosna, to nie powinien być aż tak ślepo w nią zapatrzony. Nie powinien umieć tak łatwo wyjaśniać jej działań i słuszności jej zamordowania.

Upiekło mu się bardzo, że Jon posłuchał. I upiekło mu się po raz drugi – na jego rzekomym sądzie. Jasne było, że nikt nie traktuje Szarego Robaka poważnie. Jakiś tam żołnierz, sługa królowej, która przyniosłaby wszystkim piekło na ziemi. O ile na początku jeszcze starają się go słuchać, tak widać, że jest dla nich osobnikiem, którego trzeba wywalić. I wyłączenie go z rozmowy o przyszłości, by zacząć słychać Tyriona, tylko to podkreśliło. Szary Robak też nigdy politykiem nie był. To prosto myślący wojskowy, który też nigdy nie miał być dowodzącym wojskiem. Nic dziwnego, że nagłe potyczki słowne i wielkie mowy zwyczajnie go przerosły.

Szkoda tylko, że z postaci pozytywnej, odnajdującej siebie i wolność, stał się tak mocno negatywnym bohaterem.

Za to Tyrion jest ostatnim z wielkiego rodu. I ma głowę na karku (choć i wiele błędów w ostatnim sezonie popełnił).

To, co jednak nie powinno się wydarzyć, to tak szybka zgoda na jego propozycję. Bran nie jest w Siedmiu Królestwach poważany. Jego moce nie są wszechobecnie znane. Scenariusz w ósmym sezonie nie sprawił, by to się zmieniło. Zbył łatwo to wszystko poszło.

I oczywiście, musiało potoczyć się szybciej, bo to epilog, ale… no cóż, poprzedzało go pięć odcinków i siedem sezonów. Scenarzyści musieli wiedzieć, kogo na tronie posadzą przynajmniej sezon wcześniej (a jak plotka głosi, od wiedzieli to od samego początku). Dlatego sugestia wyboru Brana na króla, przyjęta bez żadnych protestów, jest co zwyczajnie dziwna – nie tylko widzowie nie widzieli w nim ważnej postaci. Westeros nie słyszało o nim nic więcej poza „Bran Stark, syn Neda Starka”. A wieści o Trójokiej Wronie powinni brać tak samo na poważnie, jak z początku brali informacje o Nocnym Królu.

No właśnie. Problem z Branem nie jest taki, że nie powinien siedzieć na tronie, ale że jego postać nie została w żaden sposób zbudowana. Najpierw oglądaliśmy dość nudną drogę za mur, zdobywanie umiejętności i zostanie Trójoką Wroną – co nigdy nie zostało jakość szczególnie wyjaśnione, aż w końcu skończyliśmy na chłopcu, który rzucał dziwne i krępujące uwagi.

Niewykorzystanie Brana i jego umiejętności, sprawiło, że stał się postacią zbędną i tak naprawdę, wszystko mogłoby się potoczyć bez niego. I tak wiem, że Nocny Król niby szedł po Brana, ale czy jego finalnym celem i tak nie było ziszczenie całej ludzkości? Przelazłby przez Mur i zaatakował Westeros niezależnie od tego, czy Bran był w scenariuszu, czy nie.

Drugi problem jest taki, że twórcy sami do końca nie wiedzą, na czym te jego moce polegają. Z jednej strony mówiło się, że może cofać się w czasie, a nawet w jakiś sposób nadpisywać przeszłość. A teraz mamy mocno zasugerowane, że być może i widzi przyszłość? W końcu wiedział, że zostanie królem.

Nie do końca mogło to wynikać ze znajomości historii Westeros i dedukcji, bo nigdy w Westeros nie było systemu elekcyjnego wyboru króla – trzeba było sobie władzę najpierw wywalczyć, a potem pozostawała dziedziczona. I siłą trzeba było się tego tronu trzymać. To, że ten sposób rządzenia kończy się wojnami domowymi, przyjdzie się jeszcze Westros dowiedzieć (jak coś, Polska może się podzielić doświadczeniami).

Czy to oznacza, że Bran doskonale wiedział, co się stanie? Czy nie byłby to doskonały moment, by zaprezentować jego umiejętności? I nie tłumaczyłby w pewien sposób, że byłby dobrym królem?

Bo jeżeli wszystko wiedział i czekał spokojnie, aż dadzą mu tron to… no cóż, okazuje się najbardziej złą i wyrachowaną postacią tego serialu.

Sam wybór Brana mi nie przeszkadza. Mam nadzieję, że w książkach też usiądzie na tronie. Po to, by dowiedzieć się co myśli i jak myśli. Jakie ma możliwości i poznać uzasadnienie. Bo wiem, że Martin w powieści może to bardzo dobrze uzasadnić.

Jon jest jedną z najbardziej tragicznych postaci w tym serialu. Przez cały czas odrzucany jako bękart, z władzą wciskaną mu na siłę do rąk, ogromnym dziedzictwem, z którego przywilejów nigdy nie mógł skorzystać (chęć mordowania wszystkich dzieci Targaryenów była przez Roberta Baratheona zaskakująco ogromna), by stracić dwie wielkie miłości. W tym jedną własnoręcznie zabić.

Bardzo się cieszę, że wysłano go na Mur, gdzie mógł przyłączyć się do Wolnych Ludzi i w końcu znaleźć spokój. W czwartym odcinku Tormund mu to proponował i było widać, że gdyby tylko mógł, Jon przystałby na tę propozycję.

Za Murem w końcu będzie mógł żyć spokojnie. W końcu nikt nic nie będzie od niego chciał. Nie będą od niego wymagać obejmowania tronu, którego nie chce. Nie będą wciskali odpowiedzialności, o którą nie prosi. Nie wyobrażam sobie dla niego lepszego zakończenia.

Jedyna, naprawdę kompetentna osoba do rządzenia. Jeżeli miałabym wskazać sama, kogo na tronie osadzić, wskazałabym Sansę. Jednak, czy chciała rządzić wszystkim? Mogła przecież zaproponować swoją kandydaturę i miałaby niepodważalne dowody, że jest najlepsza. Sansa jednak nie miała ochoty użerać się ze wszystkimi. Na północy ma wiernych ludzi, którym udowodniła swoje kompetencje. Im obiecała wolność i tę wolność im zawiezie.

Tylko… o ile charakterologicznie, jej prośba ma sens, o tyle geopolitycznie już nie. Na tronie zasiada w końcu Stark. Północ podczas jego rządów miałaby największe wpływy. A naiwne jest myślenie, że zastępca Brana będzie chciał rządzić sześcioma królestwami, skoro mógłby siedmioma.

Dziwny jest również brak reakcji innych królestw. Dużo bardziej niepokorne i samodzielne było Dorne, co podkreślano niejednokrotnie. Żelazne Wyspy zawsze chciały się rządzić same. Cisza z ich strony była bardzo zaskakująca.

No, ale choć przez chwilę Sansa miała to, o co zabiegała od dawna. I czego też nie odpuściłaby Dany, nawet pod groźbą spalenia smoczym ogniem. I nie ukrywajmy – przepiękni wyglądała w koronie.

Moce Aryi, podobnie jak Brana, przerosły scenarzystów. Nie zostały wykorzystane ani razu do wypełnienia finałowych walk. Ani przy Nocnym Królu – gdzie co prawda, byłyby tylko niepotrzebną sztuczką, ale po coś w końcu Arya umie zmieniać twarze. Nie brała też udziału w zabójstwie Dany.

I o ile podobała mi się poetyka jej cichej śmierci z ręki Jona, tak równie dobrze Arya mogłaby zabić Szarego Robaka i się pod niego podszyć. W końcu to właśnie ona została wyszkolona na skrytobójcę. Posiada niezwykłe umiejętności. I nagle zapomina, że je ma – a stać ją tylko ostrzeżenie Jona.

Czy nie podoba mi się jej zakończenie? Dalekie podróże trochę leżą w jej naturze, dużą część swojego życia spędziła poza granicami Westeros. Z pewnością jej talent pomoże jej przeżyć na nieznanych terenach.

Ale nie zmienia to tego, jak bardzo niewykorzystany został jej potencjał. W końcu przez cały serial Arya była budowana na tę postać, która może zmienić wszystko. I niby pokonała nocnego króla, ale nie potrzebowała do tego aż tak specjalistycznego, wręcz magicznego szkolenia.

Z perspektywy czasu widać, co Grę o Tron zgubiło – były to wszystkie wątki z przepowiedniami, nadprzyrodzone moce i postacie nie z tego świata, jak Nocny Król. Bo o ile w książkach Martin może sobie je wyjaśniać przez tysiące stron, o tyle scenarzyści nawet nie mieli na nie pomysłu. To w końcu nie był ich pierwotny zamysł. Z wielu rzeczy mogli wcześniej zrezygnować czy porzucić wszystkie przepowiednie, robiąc z Melisandre kapłankę-maniaczkę.

Fani pewne by się oburzyli, ale wyszłoby to serialowi na dobre. Bo finalnie wrócił do tego, skąd zaczął – oprócz początkowej sekwencji z białymi wędrowcami, trochę trzeba było poczekać, aż jakaś magia się w serialu pokaże. W finale, tak jak na początku, praktycznie jej nie ma.

Przez ten brak pomysłu, wiele rzeczy, które powinny być wyjaśnione, nigdy nie zostały. O ile pochodzenie Nocnego Króla jest znane (został stworzony przez Dzieci Lasu w obronie przed ludźmi), tak nic więcej o nim nie wiemy. Nie wiemy, co znaczyły tajemnicze znaki, jakie zostawiali.

Niewiele wiemy też o Panie Światła, który w książkach też jeszcze nie znalazł swego wyjaśnienia. Faktycznie jest bogiem? Czy to po prostu rodzaj magii, która została z jakiegoś powodu powiązana z religią?

A szkoda. Bo Bran, będący wszystkowiedzącym bohaterem, mógł być przez część serialu postacią wyjaśniającą te rzeczy. Mogłoby się wydawać, że ze swoją wiedzą, właśnie po to został stworzony.

Oczywiście teraz możemy być mądrzy. Nie zadziwiałbym się, jakby scenarzyści liczyli na to, że Martin zdąży do finału wydać, choć swoją przedostatnią książkę – która może choć trochę tłumaczyłaby pewne magiczne zabiegi. Trudno było też na pewno ocenić, co naprawdę będzie ważna na końcu, a co nie.

Można by krzyknąć, że Gra o Tron nas okłamała. Bo przecież najważniejsze miało być, kto na tronie usiądzie.

I gdy tak myślę o całej tej historii, to nie zgadzam się z tym stwierdzeniem. Gra o Tron mówiła o świecie na skraju wielkich przemian politycznych. Przedstawiła nam Daenerys, tą która te wielkie zmiany wprowadzała od początku swojego panowania. Równocześnie, pokazywała, jak okropne są rządy ludzi, którym zależy tylko na tronie i wpływach, a nie na racjonalnym sprawowaniu władzy i dbaniu o poddanych.

Dany powtarzała od początku, że wprowadzi zmiany. Złamie koło. I zrobiła to. Po drodze pochłonęła ją chciwość i ciągłe dążenie do coraz większej władzy. Jej śmierć i zgliszcza, jakie za sobą zostawiła sprawiły, że ci, co przeżyli musieli zastanowić się, co dalej.

Czy serial zawsze umiejętnie to pokazywał? Nie zawsze. Ale zarówno pierwsze sezony, jak i finał odcinka pokazują, że o to chodziło pierwotnie.

Sezon 8 był pod wieloma, naprawdę wieloma względami rozczarowujący. Ale równocześnie, gdy spojrzałam na swoje recenzje, to skrytykowałam mocno tak naprawdę tylko 4 i 5 odcinek. Pierwsza dwa bardzo mi się podobały, a finał nie sprawił, że żałuję spędzonych na oglądaniu lat.

Bo Gra o Tron to pierwszy wielki serial fantasy. Serial, który sprawił, że rozprawiałam o nim ze znajomymi jadąc busem. Serial, który masa osób zaczęła oglądać, pomimo że wcześniej nie oglądała seriali (a fantasy już szczególnie). Serial, który odkrył wielu wspaniałych aktorów i stworzył kreacje zapadające w pamięć.

Stworzył także czołówkę, która zapadła w pamięć. I to nie tylko wizualnie, ale przede wszystkim dźwiękowo. A to również jest warte odnotowania, coraz rzadziej się zdarza by jakieś motywy muzyczne, aż tak wpisywały się w kulturę popularną i scalały z filmem czy serialem. No i cała muzyka z ósmego sezonu, to jest mistrzostwo świata. Wraz z kilkukrotnym przerobieniem głównego motywu, tak by mógł nieść za sobą zupełnie inny nastój i pasować do scen.

I, choć nie kończy na najwyższych nutach, to niewiele seriali tak kończy. Widać Grze o Tron nie było to dane. Ale równocześnie, dla mnie nie wpisała się do grona seriali, które skończyły źle.

Bo myślę, że tu nie wszystko było winą scenarzystów. Częściowo GoTa zabiły bardzo duże oczekiwania. Oczekiwania, którym nie dało się sprostać. Częściowo była to zbiorowa histeria, która powstawała na dźwięk każdego spoilera, każdego zdjęcia z planu.

Dlatego ciekawa jestem, jak będzie mi się go oglądało w przyszłości. Gdy nie będzie rocznych przerw między sezonami i czasu na analizowanie każdego kroku postaci. Gdy nie będzie się wpadać na niezadowolone głosy zaraz po otworzeniu Facebooka.

Myślę, że będzie mi się go oglądać jak… każdy inny serial, który ma wady, ale równocześnie ma wszystko, za co seriale kocham (plus smoki).

Już za kilka godzin finał. Zanim dowiemy się, jak wszystko się skończyło, będę narzekać. I nie tyle na to, jak kończą nasi bohaterowie (choć za dwa wątki jestem strasznie zła, ale o tym później), a na to, jak leniwie jest to wszystko napisane. Tym bardziej, gdy weźmiemy jeszcze pod uwagę, jak wielką pracę wykonali wszyscy na planie, wraz z dosłownym wybudowanemu Królewskiej Przystani i obróceniem jej w popiół.

Ale może zacznę od pozytywów (i na pozytywach wpis też spróbuję skończyć). Podoba mi się pierwsza połowa odcinka czwartego. Żegnanie zmarłych i uczta, gdzie bohaterowie świętują zwycięstwo. To jest ta Gra o Tron, jaką kocham.

Ubawiłam się także niezmiernie na nieporadności podrywu Jaimego. To jak udaje, że mu gorąco i stara się nieporadnie rozebrać – myślałby ktoś, że Lannister powinien mieć bardziej wyszukane metody. To tylko pokazywało, jak zależy mu na Brienne i jak stresuje go wykonanie kroku „dalej”. Znęcać się nad pozostałą częścią tego wątku będę później.

Zachwycona jestem przedstawieniem, że Dany na uczcie jest tak naprawdę sama. Jak widzi, że każdy ma z kim pogadać, cieszyć się, świętować. Jak Tyrion siedzi razem z bratem i znajomymi. Jak Dzicy wychwalają dzielność Jona. Wraz z krzykiem Tormunda: na smoku siada tylko szaleniec lub król! 

Dany jest sama. Czuje się jej izolację i jej zrozumienie, że nigdy nie będzie przez lud Westeros tak bardzo kochana. A przecież przed chwilą straciła osobę, która kochała ją nad życie. I okazuje się, że Jorah był w jej życiu ważniejszy, niż kiedykolwiek chciałaby przyznać.

Jestem również niezmiernie zachwycona efektami specjalnymi i zdjęciami. To wszystko naprawdę wygląda pięknie. Więc nawet gdy nie ma sensu, jest na co popatrzeć.

Nie mogę też pominąć gry aktorskiej. Wszyscy, którzy narzekali, że Emilia grać nie umie, muszą swoje słowa odszczekać. Nawet jeżeli jej bohaterka robi rzeczy bezsensowne, Emilia doskonale ilustruje to zmianami na twarzy. Jestem zachwycona.

Pozytywnie zaskoczył mnie także Jacob Anderson (Szary Robak). W momencie śmierci Missandei piękne pokazał rozpacz, bezsilność i wściekłość.

A cały odcinek piąty należy tak naprawdę do Petera Dinklage. Pokazanie nadziei, niedowierzania, trwogi i głębokiego rozczarowania było fenomenalne w jego wykonaniu. To dzięki jego grze, tak intensywnie czekałam na usłyszenie dźwięku dzwonów.

I to… na razie tyle z moich zachwytów.

Nie będę zachowywać szczególnej kolejności. Ani komentować obu odcinków osobno, bo wydaje mi się to niepotrzebne – wiemy, co się stało. A skomentowanie tych odcinków razem, pokazuje tylko, jak wielkie są dziury fabularne.

Zacznijmy od smoków. I ja nie należę do grona osób narzekających, że smoka zabiły trzy strzały ze skorpiona. Nie. Już w siódmym sezonie jedna trafna strzała, którą wystrzelił Bronn, potrafiła na tyle smoka uszkodzić, że posadziła go podczas walki na ziemi. Więc, czy większy skorpion na statku może trzema celnymi strzałami smoka zabić?

Może.

Problem robi się wtedy, gdy od siódmego sezonu budujemy zagrożenie, jakim są skorpiony dla smoków. W sezonie ósmym zabijamy w ten sposób smoka. Tylko po to, by za chwilę pokazać, jak inny smok robi uniki niczym z Matrixa i omija wszystkie strzały wystrzelone przez całe wojsko na murach i na morzu.

To się nazywa leniwe pisarstwo. Bo wiecie, co wystarczyłoby napisać? Dwie małe sceny, gdzie strzały ranią Drogona. Nie jakoś poważnie. Jedna może uszkodzić mu łapę, druga drasnąć bok. Trzeba pokazać, że one są dla niego zagrożeniem. Nie tylko sprawia to, że istnieje ciągłość fabularna, ale trzyma też nas, widzów w napięciu. Bo to Gra o Tron. Smok nie musi przeżyć do końca.

Tymczasem dostajemy pięć minut, podczas których Danka radzi sobie ze wszystkimi bez problemu.

Nie do końca pasuje mi również rozwiązanie, w którym Cersei spokojnie wysłuchuje Tyriona na murze. Ja wiem, że to są negocjacje i w teorii powinny przebiegać pokojowo, ale na litość Bloga, to Cersei. Jej rozsądne zachowanie skończyło się kilka sezonów temu. Z całą moją miłością do Tyriona, powinien skończyć przeszyty tuzinem strzał.

Inna sprawa, że mam poważne podejrzenia, że ona Tyriona nie słyszała. Mur wysoki, Tyrion mały, a i jakoś głosu szczególnie nie podnosił. No, chyba że mają tam wybitną akustykę.

Czas na pierwszy wątek, którego nienawidzę. To, jak rozwiązała się sytuacja pomiędzy Brienne a Jaimem. Nie cierpię go, bo z jednej strony, Jaime przeczy wszystkiemu, co zrobił. Wychodził z Cersei z tego samego miejsca, ale każde zawędrowało gdzie indziej. Jeszcze kupiłabym go, gdyby został jakoś delikatnie nakreślony – gdyby była choć mała scena, gdzie Jaime mówi Tyrionowi, że myśli o tym, by Cersei ratować. Ma w końcu jego dziecko. Ale nie. Po co.

Jaime nie tylko ot tak zmienia swój charakter, budowany przez ostatnie 7 sezonów, ale sprowadza wątek Brienne do okropnego miejsca.

Widzicie, serial i książka w przypadku Brienne zaznacza dwie rzeczy. Nie może być rycerzem, bo jest kobietą. I jest dziewicą, bo nikt jej nie chce. Wątek Wielkiej Kobiety nie kończy się jednak na pasowaniu na rycerza (i może jakąś honorową śmiercią w walce?), a kończy się na jej rozdziewiczeniu i porzucenia przez mężczyznę, którego pokochała.

Jeżeli finałowy odcinek niczego do jej historii nie doda (a nie umiem sobie wyobrazić, co można by jeszcze z nią zrobić), to cała historia Brienne sprowadza się do znalezienia rycerza, który zechce ją rozdziewiczyć. To jest jej finałowa scena. Jej przeznaczenie. Gdy o tym myślę, wiele niecenzuralnych słów ciśnie mi się na usta.

Bo jeżeli Brienne utożsamiała coś, to było to niedopasowanie się do społeczeństwa i próba życia na własnych zasadach. I jej finał całkowicie to rujnuje.

I może czas na drugi wątek, którego nie cierpię. Jaime i Cersei. Jak pisałam wyżej, cała historia Jaimego prowadziła do tego, by od Cersei się odsunąć. A nie dość, że bezsensownie do niej wraca, gadając jakieś kretyńskie rzeczy do Brienne, to jeszcze walczy o Cersei z Euronem.

Znowu zawodzi całe prowadzenie historii. I w tym miejscu porzućmy wątek Jaimego. A skoncentrujmy są na samej Cersei. Była budowana przez lata na tę najgorszą królową, zagrożenie, które trzeba zwalczyć. I umiera, bo sufit spada jej na głowę. Tak się nie robi. Tak się nie prowadzi historii.

Cersei powinna była zabić Arya, Jon albo skończyć tragicznie w smoczych płomieniach. Dlaczego? Bo my czekaliśmy na jej śmierć. Tak samo, jak czekaliśmy na śmierć Joffreya. Ona swoją śmiercią miała zapłacić za to, co zrobiła bohaterom, którym przez lata kibicowaliśmy.

Nie zapłaciła. Cały wątek rywalizacji pomiędzy Starkami a Lannisterami został zasypany gruzami.

Wszystkie krzywdy, jakie Starkowie ponieśli, zostały zasypane gruzami.

To jest zwykłe leniwe pisarstwo, nastawione na „nie możecie się domyślić, jak to wszystko się skończy”. Tyle że to nie jest kwestia, by skończyło się, tak jak chcemy. A o to, by rozpoczęte wątki zostały zamknięte. Już naprawdę lepiej by było, żeby Jaime wyprowadził Cersei i odpłynęli na łódce w siną dal.

To by przynajmniej pasowało do jej umiejętności zachowania życia.

Wszyscy czekaliśmy również na Cleganebowl. I nie mam na ten temat za dużo do powiedzenia. No odbył się. Był ładnie nakręcony. Dał nam przekomiczną scenę uciekającej Cersei. I… tyle.

Nie odebrałam go emocjonalnie, nie siedziałam na skraju krzesła. Myślę, że fakt, iż Góra stał się bardziej chodzącym zombie niż realnym przeciwnikiem, którego można zabić, sprawił, że nie potrafiłam się w to wszystko wczuć. Zakończenie walki w ogniu było ładną klamrą i warto o niej pamiętać, bo był to chyba jedyny naprawdę poprawnie zamknięty wątek w tym sezonie. Sandor żył po to, by zemścić się na bracie, nawet kosztem własnego życia. Dobrze, że choć o tym scenarzyści pamiętali.

Mam z tym duży problem, ale nie dlatego, że mam coś przeciwko kierunkowi, w jakim to poszło. Dany nigdy nie była łaskawą władczynią, choć zarówno ona, jak i my, chcieliśmy ją taką widzieć. Ale nie była też władczynią, która paliła bezbronnych ludzi.

Dlatego systematyczne palenie miasta – bo ono nie było szalone, ono było systematyczne, ulica po ulicy, mi strasznie nie leży. Już pomijając tempo, w jakim oszalała, można było to rozegrać trochę inaczej. Bo jak tłumaczą sami scenarzyści, Dany patrząc na Czerwoną Twierdzę, poczuła pustkę. Niby dostała to, co chciała, ale nie było w tym ani trochę satysfakcji. I patrząc na Czerwoną Twierdzę, poczuła wściekłość, za wszystkie krzywdy, jakie jej rodzina tam doznała.

I wiecie co – podoba mi się ta argumentacja. Do momentu, w którym Dany nie leci do Czerwonej Twierdzy, a pali otaczające ją miasto. Powtórzę, systematycznie, ulica po ulicy. Zupełnie inaczej wszystko by wyglądało, gdyby najpierw poleciała do Czerwonej Twierdzy. Gdyby zaczęła palić najpierw ją. Gdyby twierdza runęła. I w szale niszczenia, Dany zaczęła palić miasto na oślep.

To nie jest duża zmiana. Pozwala zagrzebać Cersei w objęciach Jaimego (jeżeli naprawdę musiało się to tak skończyć), pozwala, by Cleganebowl odbyło się na zgliszczach i skończyło w ogniu. Jednak pokazałoby dużo lepiej, że Dany straciła nad sobą panowanie. Że nic nie może jej zatrzymać.

Że Varys miał rację i Tyrion popełnił ogromny błąd, wydając go na śmierć.

Zamiast tego, no cóż, dostaliśmy skrupulatnie przeprowadzoną rzeź, którą nazywamy szaleństwem – bo każda rzeź jest szaleństwem. Ale równocześnie, nie ma za tym żadnego uzasadnienia charakterologicznego Danki.

Jeżeli miałabym wskazać jeszcze jedną rzecz, jaka mnie naprawdę urzekła, to pokazanie bezsensowności wojny. I tego, jak trudno jest zapanować nad żołnierzami. Zaraz po odcinku mówiłam, że choć część wojska powinno Jona posłuchać – teraz myślę, że w sumie niekonieczne. Agresja Dany i niszczenia miasta było pozwoleniem od samej królowej: róbcie, co chcecie.

A nasza własna historia pokazała niejednokrotnie, że zwycięskie wojsko często nie ma litości. I jak się straci nad nim panowanie, to nie idzie go odzyskać. Co ma też uzasadnienie w socjologii – gdy wszyscy coś robią, znika poczucie odpowiedzialności jednostki. Jak 20 osób bije jednego człowieka, znika u nich poczucie, że są osobiście odpowiedzialni za to, co się dzieje. Przecież nie byli w tym sami, inni też tak robili.

Czy chcemy, czy nie, jesteśmy zwierzętami stadnymi i robimy to, co robi reszta stada. Tak zbudowany jest nasz mózg. W większości sytuacji umiemy nad tym zapanować, jednak sytuacje skrajne, do których nikt nas nie może przygotować, potrafią wywołać właśnie takie reakcje.

Nikt więc Jona nie posłuchał. On sam, musząc się bronić w tym szale, zabija kilka osób. Ale przede wszystkim, nie wierzy w to, co widzi. Bo pomimo stania bezczynnie na środku ulicy, to on przewodzi wojsku, które morduje, grabi i gwałci. Z wyzwoliciela, stał się tyranem i złoczyńcą. A jeżeli ktoś ma sztywny kręgosłup moralny, to jest to Jon.

Jestem pod wrażeniem, jak pokazano bezsensowność wojny. Gdy kamera przeniosła się na ulice, najpierw po prostu pokazując bezimiennych ludzi, a później podążając tropem Aryi. Seriale i filmy rzadko to robią. Z reguły oglądamy, jak nasi bohaterowie toczą wielkie bitwy o wielkie sprawy, pokazujemy ich wojsko, ale cywile w tych opowieściach nie istnieją.

Tym razem było inaczej. Ten odcinek w dużym stopniu należał właśnie do cywili. Ci, którzy cudem uniknęli płomieni, byli gwałceni i mordowani. To nie nasze wojsko próbowało ich ratować, a wojsko Cersei Lannister.

Wybranie Aryi na główną bohaterkę ucieczki z miasta dało jeszcze jedną możliwość. Maisie Williams jest osóbką dość niską, nie ma nawet 160 cm. Dzięki temu większość statystów dookoła niej była wyższa. Kamera musiała być nisko, w tłumie, by móc pokazać twarz Maisie. Co pięknie potęgowało uczucie zamieszania, bezsilności i walki o życie.

Równocześnie, choć nie cierpię zakończenia wątku Cersei, ciągle liczę na udane zakończenie wątku Aryi. Odpuściła mszczenie się za okrucieństwa Cersei, by za chwilę zobaczyć jeszcze gorsze rzeczy. Bo jestem przekonana, że po tym, co zobaczyła, po tym, jak poznała okrucieństwo Dany, będzie próbowała ją zabić. Albo przekonywać Jona, by to zrobił. Cicho liczę, że po Nocnym Królu, to Dany będzie kolejną ofiarą Aryi.

Zostało tylko kilka godzin. Jeżeli finał sezonu będzie słaby (a trochę nam to grozi), przeżyję. Widziałam w swoim życiu wiele słabych finałów, które nie sprawiły, że mniej kochałam serial. To, czego się boję, to tego, że finał Gry o Tron wprowadzi jakieś kosmiczne wątki, cudownie tłumaczące całość. Problem z tymi wątkami jest taki, że one się nigdy nie sprawdzają. Są pisane po to, by zaskoczyć widza, ale nigdy nie mają nic wspólnego z logiką.

Takie zakończenie dał nam Sherlock, który dosłownie nadpisał przez to wszystkie wcześniejsze wydarzenia. Sprawiając, że do serialu już nigdy nie wróciłam. Takie zakończenie zaserwowało nam How I Met Your Mother, gdy okazało się, że wcale nie chodzi o tytułową matkę.

I tego się boję.

Bo ze słabym zakończeniem mogę żyć. GoT dało mi wiele wspaniałych odcinków, bohaterów, których kocham, wiele zaskoczeń i masę emocji. Nijakie zakończenie mi tego nie odbierze.

Finał zmieniający wydźwięk wszystkich wcześniejszych sezonów zrobi to z łatwością.

Zacznę bez owijania w bawełnę: to ten wpis chwalący The long night. To ten wpis, gdzie napiszę „naprawdę NIC nie widzieliście?”. To ten wpis, który pochwali finał. Dużo o tym myślałam. Przedyskutowałam to na wszystkie strony na SerialConie. Wysłuchałam wielu opinii. I będę bronić własną piersią, nawet jak nie wszystko jest cacy i można się czepiać choćby taktyki wojennej.

Stawiam też dość odważną tezę, że Arya wcale nie musi przeczyć legendzie o Azorze Ahai.

Będę szczera. Oglądałam The Long Nigt w nocy. Na maksymalnie rozjaśnionym ekranie monitora niezbyt drogiego laptopa, który ma trzy lata. To mój zwyczaj, jak sceny dzieją się w nocy, rozjaśniam ekran. I we wtorek z zaskoczeniem odkryłam, że nikt nic nie widział.

Ten odcinek był specyficznie nakręcony, kamera goniła, była chaotyczna, ale mam ochotę przychylić się do tego, co napisali twórcy. Zerknijcie na ustawienia monitorów. Być może nie wszystkie faktycznie dadzą radę. Ale duży kontrast i mała jasność monitorów sprawiają, że po ekranie biegają ciemne postacie na tle ognia. Ich regulacja nie sprawi, że będzie oglądać sceny walki, jakby toczyły się za dnia i znikną wszystkie niedoświetlone sceny, ale postacie powinny przestać wyglądać jak bezimienne cienie.

I oczywiście, odcinek powinien być nakręcony tak, by nie trzeba było bawić się w rozjaśnienie ekranu. Ale jeżeli naprawdę nic nie widzieliście, to warto sprawdzić, czy ta zmiana nie zrobi różnicy.

Chcę też obronić niedoświetlenia i chaotyczną pracę kamery. Bo tak wygląda prawdziwa walka. Nie ogarniasz, co się dzieje i starasz się nie zabijać przyjaciół, a wrogów. Dzięki temu zabiegowi czułam się faktycznym uczestnikiem bitwy. Łatwiej mi było zrozumieć strach bohaterów, ogrom beznadziei, panikę, chęć poddania się.

Kto spodziewał się, że pierwsze minuty tego odcinka to będzie szalona szarża hordy nieumarłych? Bo ja tak myślałam. Zamiast tego, dostaliśmy sceny pełne napięcia, oczekiwania. I ten mrok, który zasłania wszystko. Jest tam pięciu nieumarłych czy pięćdziesiąt tysięcy? Jest tan Nocny Król, czy może poleciał do Królewskiej Przystani? Czy tam ktokolwiek jest? Może róg to był fałszywy alarm?

Nadjeżdżająca Melisandre w pierwszej chwili wywołała u mnie atak paniki. TO JUŻ! A nie chwila, to tylko jeden jeździec. Jej spokojne nadjechanie od strony wroga, które blog wie, jak zrobiła, szalenie mi się podoba. Jest Kapłanką Światła, czyniącą dziwne rzeczy i mającą chyba z tysiąc lat. Jak ktoś ma przejść przez chordy nieumarłych niepostrzeżenie, o właśnie ona.

Przedwojenne oczekiwanie było pozbawione wielkich mów. Nikt nie próbował podbudowywać morali żołnierzy. Tę pracę wykonała Melisandre podpaleniem broni dothraków. Moc, jaką dostali, miała podnieść na duchu wszystkich. Widzów również. Miała także stworzyć jedną ze scen, którą chyba na zawsze zapamiętamy.

Galopujący w mrok oddział dothraków obserwowany z góry robił wrażenie. Równie wielkie, jak szybko gasnące światła.

Podbudowane morale szybko wróciły do pierwotnego poziomu. Albo spadły jeszcze niżej.

Przed odcinkiem zastanawiałam się, jak będzie przebiegać bitwa. Czy bohaterowie będą mieli jakieś szanse?

Okazuje się, że niewielkie. Pomimo kilku dobrych pomysłów, jak rozpalanie ostrokołów, umocnienia nie zdały egzaminu. Tym bardziej że Nocny Król zdawał się wszystkim swoim nieumarłym puścić film War World Z, gdzie jest przecież dokładny instruktaż, jak pokonywać wysokie mury.

Co ciekawe, przy wielu doniesieniach, jak bardzo ekipa wzorowała się na bitwie o Helmowy Jar, ja nie widziałam podobieństw. Nie liczyć ogromu pracy, wydaje mi się, że odniesienia widoczne były bardziej w odcinku drugim, niż w trzecim.

Natomiast nie mogę wyjść z podziwu poświęcenia ekipy – 55 nocy zdjęciowych, w śniegu, deszczu, na wietrze, bez przerwy. I to widać. Zmęczenie aktorów, ich rezygnacja, złość, że to ta 40 noc i jeszcze końca nie widać, a oni nadał w błocie, zimnie i nieszczęściu. I dokładnie tacy są nasi bohaterowie – zmęczeni i rozgoryczeni, że na każdego zabitego zombie, przypada 10 następnych.

Fala nieumarłych się nie kończy.

Bitwa była jednostronna i widać to od pierwszych do ostatnich minut. Gdyby Nocny Król nie pojawił się w Bożym Gaju, Winterfell by padło. I Cersei bardzo by się zdziwiła, bo padłaby też Królewska Przystań i to w tempie jeszcze szybszym – Cersei nigdy nie przywiązywała wagi do informacji o nieumarłych. Nie miałaby pojęcia czym ich zabić, a nawet gdyby wygrzebali informacje czym, to valyriańska stal nie leży obłogiem w skarbcu królewskim, a do smoczego szkła jest bardzo daleka droga.

Zapewne rody północy w końcu uklękną przed Dany, jednak na chwilę obecną została ona bez swojej wielkiej armii. Na pierwszy ogień poszli dothrakowie, a zaraz za nimi nieskalani, którzy poświęcili się, by reszta wojska mogła się schować za murami. Oczywiście, na pewno jakieś niedobitki obu oddziałów zostały (jak choćby Szary Robak), ale nie jest to wojsko, z którym Smocza Królowa pojawiła się u bram.

Co w sumie sprowadza nas do ciekawego miejsca. Snow ma teraz wielką przewagę, mając pod sobą przeważającą ilość ludzi chcących służyć jemu. Gdyby był mądry, zapewne by to wykorzystał i zepchnął Dany z bycia królową jeszcze w Winterfell. A że sam na smoku lata, jej przewaga pod tym kątem również jest żadna. Smok przeciwko smoku.

Jon to jednak Jon i na pewno tego nie wykorzysta.

Jedyna rzecz, która mnie naprawdę ubodła podczas oglądania to to, jak mało przydatne były smoki. Albo kręciły się w chmurach bez celu, albo np. Jon siedział sobie na smoku na murach Winterfell, gdy tuż obok próbowano rozpalić ostrokoły. Ja wiem, że chodziło głównie o walkę między smokami oraz o pokazanie odporności Nocnego Króla na smoczy ogień, ale brak ich większego udziału w samej bitwie wydaje mi się dużym niedopatrzeniem.

Zaskoczyło mnie także to, jak bardzo Dany nie radzi sobie z mieczem. I ja rozumiem, że Jorah miał zginąć w jej obronie, jednak miałam jakieś przeświadczenie, że żyjąca długi czas wśród dothraków Dany nie panikuje, mając w ręku oręż. I nie mówię o jakiejś popisowej walce, jednak gdzieś w głębi oczekiwałam, że umie coś więcej, niż machanie na ślepo. Tym bardziej że brała udział w każdej bitwie, odkąd pojawiła się w Westeros. Ale tu wychodzi jej arogancja i przekonanie, że skoro ma smoki, to nie musi mieć niczego więcej. Widać utrata smoka lub spadnięcia z niego było dla niej nie do pomyślenia (choć zdobycie smoka przez Nocnego Króla powinno dać jej do myślenia).

A ja spokojnie widzę scenę, w której Dany walczy u boku Joraha, który ginie osłaniając ją przed nagłym ciosem nieumarłego.

Z kolei Sam tak bardzo chciał walczyć, zapominając, że walczyć nie umie. I stając się postacią, którą trzeba chronić i umierać w jej obronie. I w pierwszej chwili miałam zamiar trochę się nad tym wątkiem wyżywać, jednak potem trafiła do mnie argumentacja twórców. Którzy umieścili Sama w walce po to, by pokazać także perspektywę zwykłego człowieka, który trafia na front. Tego gościa, którego werbują, bo jest w sile wieku i musi sobie radzić, pomimo że nie ma żadnych umiejętności. I watek sama rzeczywiście taki był. A że Sam nie może zginąć, bo jeszcze musi poświadczyć o pochodzeniu Jona, to ginęli inni w jego obronie.

Za to bardzo rozbawiła mnie początkowa przemowa Tyriona złoszczącego się, że zamknęli go w kryptach. Przecież mógłby pomóc u góry i jak ostatnim razem, zauważyć coś, czego nikt inny nie zauważył. Krzyknęłam wtedy do ekranu „zauważ, że stoisz w KRYPTACH, a Nocny Król WSKRZESZA UMARŁYCH!”. No, ale nie zauważył. Co skończyło się dokładnie tak, jak przewidzieli fani – choć bez bezgłowego Neda biegającego po korytarzach.

Bardzo podoba mi się ciągłe wracanie scenarzystów do małych momentów z początkowych sezonów. Tym razem była to Arya, która wręczając Sansie sztylet, powiedziała „dźgaj ostrym końcem” i była do dokładnie ta sama instrukcja, jaką usłyszała od Jona będąc małą dziewczynką.

W krypach narodziła się także pewna więź między Sansą a Tyrionem. Gdy w końcu oboje stanęli po tej samej stronie barykady, odkryli, że w innych okolicznościach może ich małżeństwo nie byłoby taką porażką. Obydwoje inteligentni, byliby dla siebie świetnym wsparciem. Jednak ze związkami często bywa tak, że muszą powstać w dobrym momencie. Przerażona młoda Sansa i zirytowany na swojego ojca Tyrion to nie było coś, co mogło kiedykolwiek zadziałać.

Co innego, teraz gdy Sansa jest już dorosła i pewna siebie, wiele przepracowała i przeżyła, podobnie jak Lannister. Może nigdy by się w sobie nie zakochali (ale bądźmy szczerzy, rzadko które małżeństwo w czasach kojarzenia par w oparciu o posag i stan społeczny doszło do momentu, w którym się w sobie zakochali), ale z pewnością mogłaby to być głęboka przyjaźń i szacunek. Co czasem oznacza dużo więcej niż miłość.

Odkupienia zaznał też Theon, któremu Bran na koniec powiedział, że jest dobrym człowiekiem. Problem z Branem jest jednak taki, że mówi rzeczy, a potem wywraca oczy, pokazując białka i w sumie nie wiadomo, co się dzieje. Theon zginął walecznie, rzucając się na Nocnego Króla, bo powiedzmy sobie szczerze, nic więcej mu w tamtej sytuacji nie zostało. Mógłby uciec, ale nie chciał już uciekać. Chciał zmyć swoje winy, swoją smutną i tragiczną historię zdrad i strachu. Finalnie umarł jak bohater.

Ciekawa jestem wizji Brana, bo mieliśmy dokładnie pokazane, jak zamienia się we wrony. Czy wiedział, że musi patrzeć na coś innego, niż samą walkę? A może to była próba przyciągnięcia do siebie Nocnego Króla? Mam nadzieję, że ten temat wróci, bo mam trochę dość Brana, który rzuca hasła w powietrze, ale nikomu nie raczy powiedzieć, co robi. I czekam, aby dowiedzieć się, po co mu dokładnie te moce, bo bycie samą przynętą na Nocnego Króla mnie nie satysfakcjonuje. Bran potrzebuje jakieś domknięcia i wytłumaczenia.

Ja wiem, że masa osób nie zgadza się z tym, że to Arya zabiła Nocnego Króla. Znam głosy, że to powinien być Jon lub Danka. Nasłuchałam się argumentów, że skoro Jon nie zabił króla, to po co zmartwychwstał. Tyle że jeżeli Arya nie zabiłaby Nocnego Króla, to po co byłby jej ten cały trening asasyński?

Cała jej droga, niezależnie, czy w książkach, czy w serialu, zmierzała właśnie do tego punktu.

Była na zamku jedyną osobą, która jest w stanie się bezszelestnie podkradać, co było w serialu pokazane nie raz. I nie radzi sobie z hordą zombie, uciekając w panice, bo nie z takim zagrożeniem uczyła się walczyć. Arya była trenowana do zabijania konkretnego, wyznaczonego celu. Nie będę ukrywać, że w tym przypadku trochę książki mieszają mi się z serialem, więc nie dam głowy, czy w ekranizacji wyraźnie to zaznaczono, ale w książkach tak – cały trening Aryi polegał na wyszkoleniu jej na skrytobójcę.

Kolejnym z dowodów na to, że to Aria była wyznaczona na tą, która ma zabić, jest sztylet, którym to zrobiła. Ten sam, który był własnością Littlefingera.  Na samym początku historii, sztylet ten miał zostać wykorzystany do zamordowania Brana. Gdy Lady Stark powstrzymała zabójcę i zaczęła szukać właściciela sztyletu, Peter przyznał, że kiedyś był jego, jednak potem przegrał go i broń stała się własnością Tyriona. To od tego oskarżenia zaczęły się problemy na linii Lannisterowie-Starkowie.

Później sztylet powrócił do rąk Baelisha, który przekazał go Branowi w geście dobrej woli uwawanej przyjaźni. Jak to Peter miał w zwyczaju, myślał, że jest najmądrzejszy. Nie przywidział, że Bran podaruje go Aryi, która zamorduje Littlefingera właśnie tą bronią.

Gdzie powiązanie? Jeszcze nie skończyłam wyliczać! Bran nie widzi przyszłości, ale z pewnością wiedział, jaki sztylet znalazł się w jego posiadaniu. Bo ten sam sztylet widzi Sam, gdy wertuje księgę w poszukiwaniu sposobu na zabicie białych wędrowców. Twórcy od początku pokazali nam, że ten, kto ma sztylet, ten będzie mógł zabić Nocnego Króla. Bran dał do Aryi z tego jednego, konkretnego powodu.

Dlaczego jednak nikt z obstawy Nocnego Króla nie próbował Aryi powstrzymać? Myślę, że z dokładnie tego samego powodu, z którego żaden nie ruszył się, gdy na Nocnego Króla biegł Theon. Kto mógł przypuszczać, że mała dziewczynka ma pod pazuchą coś, co faktycznie mogło mu zaszkodzić? Gdyby Arya miała jakąkolwiek inną broń, Nocny Król bez problemu by ją zabił.

Podobała mi się także teoria, która wypłynęła w Internecie od razu po finale trzeciego odcinka. Przywołuje ona hasło, które padło w serialu: no one can kill the Night King. Co tłumaczy się na: nikt nie może zabić Nocnego Króla. Ale w polskim tłumaczeniu ginie pewna gra słów. Kim Arya była przez cały swój asasyński trening? Nikim. Miała się wyrzec swojej osobowości. Arya to no one. A ponieważ w języku angielskim nie mamy podwójnego zaprzeczenia, to usuwając je również z języka polskiego, dostaniemy frazę: Nikt może zabić Nocnego Króla – co pokazuje podwójne znaczenie tej wypowiedzi. A także przeznaczenie Aryi.

Co jednak z Azorem Ahai i legendarnym księciem, czy też księżniczką? Czy jest nią Arya? Od pewnego czasu po Internecie krąży kolejna ciekawa teoria, że Azor wcale nie musi być jedną osobą. Jest ona zbudowana na podstawie cytatu:

„Jest księciem, którego obiecano, a jego pieśń to pieśń lodu i ognia – gdy to powiedział, spojrzał na Dany. Wydawało się, że ją zobaczył, chociaż stała za drzwiami – Potrzebne jest jeszcze jedno – rzekł. Nie wiedziała, czy do niej, czy do kobiety leżącej na łożu – Smok ma trzy głowy”.
„Starcie Królów” – wizja Dany z Domu Nieśmiertelnych, w której Rhaegar Targaryen rozmawia z Elią Martell

Jeżeli scenarzyści nie porzucili oczywiście wątku przepowiedni, może się okazać, że Arya jako asasynka sybmolizująca odnogę pieśni lodu zabija Nocnego Króla. Dany, to część przepowiedni, która jako symbol ognia, sprowadza z powrotem do Winterfell smoki i armię potrzebą, by powtrzymać hordy zombie. Ale to Jon, który łączy w sobie oba żywioły, finalnie musi zasiąść na tronie, by zapanować na chaosem Siedmiu Królestw i zaprowadzić pokój.

Być może jest to bardzo naciągana teza, ale przecież do niedawna bardzo naciąganą tezą było również pochodzenie Jona Snow.

Nie będę się rozpisywać nad tym, kto umarł, bo ku mojemu zaskoczeniu, prócz Joraha i Theona, zginęły postacie mocno drugoplanowe. Tu zgodzę się z głosami, że to trochę mało grotoronowe, tym bardziej że część postaci w odcinku drugim dostawała domykanie swoich wątków.  Ale zobaczymy, jak to wszystko się potoczy.

Trudno na koniec dywagować, co stanie się dalej, bo o ile twórcy w miarę chętnie mówili o trzech pierwszych odcinkach, tak milczą, jak zaklęci o drugiej części sezonu. Miejmy nadzieję, że jest to spowodowane nagromadzeniem wszystkich niespodzianek, rozwiązań i odpowiedzi, nad którymi dyskutujemy od lat.