Faworyta jest filmem mocno feministycznym. Większość mężczyzn wyjechała walczyć na froncie, a ci, co zostali, są politykami próbującymi dostać się do Królowej Anny na audiencję. A na drodze do nich stoi Lady Sarah oraz Abigail. I gdy mężczyźni wojują z Francuzami, dworskimi intrygami, pociąganiem za sznurki i rządzeniem krajem zajmują się kobiety.

Równocześnie, żadna z tych kobiet nie jest w tym filmie chwalona, czy pokazana, jako lepsza od mężczyzn. Każda z nich pokazuje bowiem inny stopień zepsucia i dążenia do władzy.

Przyznam, że dawno nie widziałam dworu, który uchwycony byłby tak, jak sobie wyobrażałam życie w średniowieczu. Zimne pokoje, z jednej strony upchane przepychem, a z drugiej całkowicie pozbawione czegoś, co czyniłoby je miłymi do życia.

Wielkie bogate pomieszczenia zestawione z obskurnymi pomieszczeniami służby. Błoto wokół zamku, do którego załatwiają się okoliczni wieśniacy w geście buntu. Długie, puste i zimne korytarze.

A w tym wszystkim znudzona na wskroś szlachta. Znudzona od samej ukoronowanej głowy państwa, przez damy dworu, po polityków rzucających owocami w nagiego błazna. Przy czym każda nuda wynikała z czegoś innego.

Królowa Anna nudzi się, bo ze względu na swoją chorobę, prawie nie opuszcza komnat. Objada się tak bardzo, by wymiotować z przejedzenia i jeść dalej. Damy dworu dla rozrywki strzelają do gołębi, znudzone dają się podrywać znudzonym mężczyznom, mającym nadzieję na seks, który urozmaiciłby im dzień. Politycy poza zebraniami i wykłócaniem się o podatki w sumie pałętają się bez większego celu po zamku, mając nadzieję, że uda im się usłyszeć informację przydatną do manipulowania przeciwnikami.

Nawet bale pełne są znudzonych ludzi.

Znudzona jest także służba. Służba, która robi nowo przybyłej Abigail bardzo brutalne kawały, tylko po to, by mieć jakieś urozmaicenie w codziennym życiu.

To rzadki widok w kinie. Z reguły bohaterowie mają co robić, intrygi prowadzą ich przez życie, kobiety myślą tylko o złapaniu dobrego męża i rodzenie mu dzieci, mamy ciągłe polowania i fascynujące dworskie życie. Wszędzie jest tak kolorowo i wbrew dużym pomieszczeniom, domowo, że chcielibyśmy tam zamieszkać.

Lanthimos rezygnując ze sztucznego oświetlenia i opierając się przede wszystkim na blasku świec oraz świetle słonecznym pokazuje szarobury zamek. W którym wszystko jest nieprzyjazne, wielkie, a z drugiej strony, klaustrofobiczne i odseparowane od reszty świata. Wydarzenia dzieją się daleko – daleko toczy się wojna, która tutaj wydaje się teoretycznym gdybaniem, nawet bunt mieszkańców Anglii przed wyższymi podatkami dzieje się tak daleko, że spokojnie można ukryć informacje o nim przed uszami królowej.

Olivia Colman, grająca królową Annę jest co prawda uważana za odgrywającą rolę główną, ale tak naprawdę role Emmy Stone oraz Rachel Wesz są równorzędne. Ten film nie mógłby istnieć bez żadnej z tych postaci.

To, co się na ekranie dzieje pomiędzy tymi aktorkami, jest ciężkie do opisania. Nie byłabym ani trochę zdziwiona, jakby w przyszłości okazało się, że to są role ich życia.

Olivia Colman z łatwością przechodzi od władczej królowej, do rozkapryszonej królowej, by zaraz zaprezentować królową przerażoną, wrzeszczącą, płaczącą, znudzoną, zdezorientowaną. Jest taka jedna scena na balu, gdy kamera zatrzymuje się na twarzy Olivii przez jakąś minutę. Olivia patrzy na tańczących. Na początku tego ujęcia bawi się dobrze, by przejść do znudzenia, aż w końcu do rozdrażnienia, że sama przez chorobę bawić się nie może. I to wszystko na jednym ujęciu, bez zmiany wyrazu twarzy.

Są sceny, w których brzydzimy się królowej Anny. Tylko po to, by za chwilę szczerze jej żałować. Lub być zaskoczonym jej nagłym atakiem złości.

Tuż obok niej jest Rachel Weisz, grająca Sarah – wieloletnią przyjaciółkę i kochankę królowej. Rola Rachel jest zupełnie inna. Z jednej strony, przepełniona delikatnością i miłością do królowej, gdy ta cierpi na bóle podagry. Z drugiej strony, jest chamska, bezpośrednia i pewna siebie. Potrafi powiedzieć królowej, że wygląda jak borsuk. Nie dopuszcza do królowej ludzi, którzy stoją w opozycji do niej. Wręcz są momenty, gdy widać, że to właśnie Sarah rządzi królestwem. Oczywiście, ma wysoko urodzonego męża. Ale jego widzimy tylko na samym początku filmu, bo wyjeżdża on na wojnę.

Dziwny trójkąt powstaje dzięki pojawieniu się Abigail, bohaterki granej przez Emmę Stone. Emma wprowadza na ekran zupełnie coś innego. W przeciwieństwie do Lady Sarah, Abigail nie ma zamiaru bawić się w politykę. Nie łączy jej również z królową romantyczna więź ani wspomnienia wspólnego dorastania. Abigail została pozbawiona wszystkiego przez swojego ojca. Wysoko urodzona dziewczyna, którą ojciec przegrał w karty i oddał jakiemuś staremu gościowi. Życie nauczyło ją, że musi zrobić wiele, by przetrwać i wrócić na szczyt. Więc robi wszystko – znajduje sobie lorda, który jest jej całkowicie obojętny, ale ma pozycję i zwrócił na nią uwagę. Łokciami rozpycha się, by znaleźć się w okolicach królowej, nawet gdy wymaga to złamania etykiety. W przeciwieństwie do Sarah nie mówi królowej jak jest, a słodzi i chwali.

Te trzy, tak różne bohaterki, z zupełnie innymi celami i pragnieniami scena po scenie niszczą się wzajemnie. Są to przemyślanie rozegrane intrygi – nawet królowa się w nie bawi, szczerze rozbawiona, że ma nie jedną, a dwie zabiegające o jej względy faworyty i może grać a ich uczuciach.

Reżyser nie zwraca dużej uwagi na postacie męskie. Premier chodzi wszędzie z kaczką na smyczy, bo wygrywa ona dla niego wyścigi kaczek, jakie odbywają się na dworze. I paniczne się boi, że ktoś ją ukradnie.

Szef opozycji, w tej roli naprawdę genialny Nicholas Hoult, dostaje więcej miejsca. Ale nie oznacza to, że odgrywa jakąś naprawdę znaczącą rolę w historii. Zderza się bez przerwy z Lady Sarah, która blokuje mu dotarcie do królowej. Jest przebiegły i cwany, ale równocześnie ani trochę nie docenia Abigail. W polityce odgrywa nie małą rolę, ale cóż ona znaczy, gdy nie może przedstawić swoich racji królowej Annie, a tylko lady Sarah – jego politycznej przeciwniczce, dbającej o to, by jego rozmowa z królową była co najwyżej korespondencyjna. Dużo wstawek z Nicholasem jest wręcz komediowych.

Film Faworyta to mój… faworyt do Oscara. Wyróżnia się sposobem kręcenia (cudownie zastosowanie rybiego oka, czy ujęć od dołu), wybitnymi kreacjami aktorskimi, charakterystycznym dla Lanthimosa sposobem narracji, oświetleniem, a nawet dźwiękiem. To nie jest film, który ktoś inny z tym samym scenariuszem nakręciłby podobnie. Ma autorski sznyt i widać ogromne zaufanie zarówno reżysera do aktorów, jak i aktorów do reżysera.

Uruchamiając The Umbrella Academy, nie wiedziałam czego do końca się spodziewać. Nie znam oryginału komiksowego, nie miałam więc pojęcia, co to za świat. Po czym jak zahipnotyzowana uruchamiałam odcinek po odcinku.

Nie będę zdradzać zwrotów akcji, ale jednak zarysować wydarzenia wypada. Żadna z informacji nie zdradza istotnych rzeczy z fabuły serialu.

Naszymi głównymi bohaterami są niezwykłe dzieci – urodzone tego samego dnia o tej samej godzinie. Co w tym niezwykłego, zapytacie? Przecież na całym świecie mnóstwo dzieci tak się rodzi. Niezwykłość polegała na tym, że ich matki na sekundę przed porodem jeszcze nie były w ciąży.

Ekscentryczny milioner Sir Reginald Hargreeves (Colm Feore) postanawia odnaleźć jak najwięcej z nich. Udaje mu się odnaleźć siódemkę, którą zabiera od rodziców i wychowuje. Ale jeżeli w tym momencie myślicie, że polecam wam kolejne origin story i będziecie oglądać, jak młodzi uczą się być prawowitymi superbohaterami, to… nic z tych rzeczy.

Naszych bohaterów poznajemy po latach, gdy jako dorośli ludzie z powrotem zjeżdżają się do Akademii, na pogrzeb swojego przyszywanego ojca. A jest to zbieranina, którą trudno posądzić o bycie książkowymi superbohaterami.

Serial sprawnie przeplata między sobą wydarzenia obecne, przeszłość bohaterów oraz skoki w czasie i wydarzenia z przyszłości.  I co jeszcze bardziej zaskakujące – wszystko od początku do końca ma ręce i nogi. A nie jest to częsty widok przy zabawach z czasoprzestrzenią.

Nasi bohaterowie wyrastali w mało przyjemnej atmosferze. W przeciwieństwie do szkoły X-menów, gdzie mutanci przede wszystkim mieli czuć się bezpiecznie i nauczyć spokojnie władać swoimi mocami, tutaj mało rzeczy miało związek z bezpieczeństwem.

Sir Reginald Hargreeves koncentrował się przede wszystkim na tym, by wyszkolić swoich podopiecznych na obrońców ziemi przed hipotetycznym końcem świata. Tak bardzo, że nie nadał im żadnych imion, tylko numery, a wychowanie bardziej… hmmm… emocjonalne przekazał robotowi. I jeżeli nauka miała wiązać się z zamykaniem w ciemności i zmuszaniem podopiecznych do traumatycznych przeżyć, to nie Sir Reginald dokładnie to robił.

Nic więc dziwnego, że zamiast drugiego Kapitana Ameryki, dostaliśmy bandę rozstrojonych nerwowo dorosłych.

Numer Jeden, Luther (Tom Hopper) to ten niezwykle silny, który został poniekąd wyznaczony na lidera. I bardzo wziął sobie to do serca. Tak bardzo, że jako ostatni został i próbował wykonywać każdy rozkaz przybranego ojca. Serial doskonale odkrywa przed nami, jak w dużym ciele jest mały chłopiec, który starał się tylko dorównać wymaganiom i niczego nie kwestionować. Chłopiec wykorzystany do cna.

Numer dwa, czyli Diego (David Castañeda) również dobrze zapamiętał lekcje ochrony świata przed złem. Ale postanowił robić to sam, na własną rękę. Trochę próbował pracy w policji, a potem postanowił zostać swego rodzaju Daredevilem na dzielni. Umiejętnie bawi się nożami, a może raczej, to noże grzecznie go słuchają i zawsze dolatują tam, gdzie trzeba – nawet jak kilka razy po drodze muszą zmienić kierunek.

Numer trzy, Allison (Emmy Raver-Lampman) olała całe ratowanie świata i zajęła się karierą aktorską. Jest w rozpadającym się związku i walczy o możliwość widywanie się ze swoją córeczką. Jest jedną z tych, której super moc zniszczyła życie. Talentem Allison jest bowiem rozsiewane plotek. Takich, które natychmiast się sprawdzają. Jako dorosła kobieta już od dawna nie jest pewna, ile w życiu faktycznie sama osiągnęła, a ile tylko dlatego, że miała taką super moc.

Numer cztery, Klaus (Robert Sheehan) ma chyba najbardziej tragiczną z możliwych umiejętności. Może porozumiewać się ze zmarłymi. Co sprawia, że zastajemy go jako dorosłego w wiecznym cugu ćpania i picia, byleby nie słyszeć gadania umarlaków. Jest równocześnie najbardziej wyluzowanym z całej siódemki (procenty na pewno mają w tym jakiś udział) oraz regularnie brany za kretyna, nawet gdy ma rację.

Numer pięć, który nigdy nie nadał sobie imienia (Aidan Gallagher). Nie jest żadnym spoilerem, gdyż mamy to na zwiastunach, że Numer Pięć dzięki swoim mocom przeniósł się w czasie i odkrył dzień, w którym nastąpiła apokalipsa. Gdy po latach odkrywa w końcu jak wrócić, nie udaje mu się to idealnie i zostaje pięćdziesięciolatkiem uwięzionym w ciele nastolatka.

Numer siedem, Vanya (Ellen Page), to jedyna z „rodzeństwa”, nieposiadająca mocy. Jest usposobieniem depresji, niewidzialna dla otoczenia. Zawsze odpychana na bok przez utalentowane rodzeństwo oraz ojca. Średnia skrzypaczka marząca, by w czymkolwiek odnieść sukces, a równocześnie, trochę świadoma, że nigdy się to nie zdarzy.

Jeżeli chcecie krzyknąć, że pominęłam Numer Sześć, to macie rację. Ale dlaczego to zrobiłam, musicie już dowiedzieć się z serialu.

Co ważne, każde z rodzeństwa dostaje odpowiednio dużo czasu ekranowego. Każdy z nich przebywa pewną drogę i w ostatnim odcinku nie są już tymi samymi osobami, jakie poznaliśmy na początku (choć nie oznacza to, że są wolni od swoich demonów). Przy takim nagromadzeniu bohaterów łatwo byłoby skoncentrować się na dwóch, czy trzech i resztę pominąć. W każdym odcinku jednak trochę kto inny gra pierwsze skrzypce, dzięki czemu z łatwością zaprzyjaźniamy się z każdym z nich (i każdego z nich żałujemy równie mocno).

The Umbrella Academy aktorami stoi. Wystarczy spojrzeć, że na liście mamy Ellen Page, by wiedzieć, że to nie są przelewki. Ale nie ona jedna tam błyszczy.

Robert Sheehan w roli Klausa to prawdziwe mistrzostwo świata. Jego mimika, ton głosu, sposób poruszania się są tak świeże i cudowne, że mam ochotę rzucać w niego nagrodami. Robert gładko przechodzi od postaci, która ma pełnić rolę wstawek komediowych, do scen, które wymagają od niego dramatyzmu i pokazania, jak rozbity wewnętrznie jest Klaus.

Moim drugim odkryciem (i chyba nie tylko moim) jest Aidan Gallagher. Przed nim stanęło nie lada wyzwanie. Chłopak ma dopiero 16 lat, a przyszło mu zagrać 50-letniego zniszczonego życiem w samotności faceta. I gra go perfekcyjnie. To, jakie robi miny gościa rozczarowanego światem, jak przewraca zdegustowany oczami, jak zgorzkniałym tonem odpowiada na każde pytanie – mamy tu perełkę aktorską! I mam nadzieję, że czekają Aidana same doskonałe role, pokazujące jak genialny z niego aktor.

Ellen Page chyba nie trzeba nikomu przedstawiać. Jako Vanya to chodzący smutek i rozczarowanie życiem, przez większość serialu zagrana w taki sposób, że naprawdę człowiek czuje, jak wysysa z niego energię życiową.

Reszta obsady również nie odstaje. Począwszy od reszty rodzeństwa, po aktorów drugo i trzecio planowych. Każda postać jest tam zagrana na najwyższych aktorskich nutach. Ale tych, co serial widzieli, z pewnością nie dziwi, że to właśnie ta trójka najbardziej wryła mi się w pamięć.

Scenografia i montaż to mistrzostwo świata. I jasne, jak ktoś będzie chciał, to powie „widać, że to jest CGI!”. Ale pamiętajmy, mówimy o serialu, te często cierpią na masę niedoróbek pod tym względem. Tutaj nie ma tego uczucia.

Pogo (Adam Godley)zaanimowany jest cudownie, nie spodziewałam się, że mogę w serialu zobaczyć tak dobrą animację gadającego szympansa. Apokalipsa przedstawia się tak, że muszę znaleźć jakiś dobrej jakości kadr i ustawić sobie na tapetę. Widać, że nie żałowano ani pieniędzy, ani czasu, by wszystko dopracować.

O muzyce w sumie mogłabym napisać tyle, że słucham na zapętleniu od kilku dni. Nawet nie chcę wiedzieć, ile musiano wydać pieniędzy, by móc z tych utworów korzystać. Ale sam zakup przecież jeszcze sukcesu nie wróży. Piosenki są idealnie dobrane pod trwające na ekranie wydarzenia i nadają całości dodatkowego klimatu.

Spotkałam się co prawda z opinią, że może są odłożone aż zbyt łopatologicznie, ale… mi to ani trochę nie przeszkadzało. Wręcz przeciwnie, sprawiało wrażenie jeszcze większej alternatywności tego świata, pogłębiało jego dziwność i szaleństwo. W drugim sezonie poproszę o to samo.

The Umbrella Academy nie przeprasza za to, że jest o superbohaterach. A równocześnie, nie zapomina o tym, że są tylko ludźmi. Nie zderza ich z dylematami znanymi z superhiro movies, jak „z wielką mocą wiąże się wielka odpowiedzialność”. Nasi bohaterowie mają trochę gdzieś tę odpowiedzialność, woleliby żyć spokojnie własnym życiem, a najlepiej z daleka od siebie nawzajem. I to jest w tym serialu najlepsze. Że pomimo szaleństwa i wątków, które potrafią mocno zaskoczyć, finalnie oglądamy serial o ludziach, którzy borykają się z własnymi problemami i przeszłością.

Czy jest to film idealny? Zapewne nie. Czy zaskakuje nas zakończeniem? Nie, finał znamy już od pierwszych minut. Czy jest ciepły, zabawny, dramatyczny i czy warto go zobaczyć?

Tak.

Green Book kręci się obok ważnego tematu, jakim był problem rasizmu w latach 60. Doskonale portretuje to, ja wyglądał wtedy świat z perspektywy osób czarnoskórych, ale równocześnie jest filmem niezwykle ciepłym i bardzo zabawnym.

Fabuła kręci się wokół dwóch bohaterów: Amerykanina włoskiego pochodzenia Tony’ego "Lip" Vallelonga (Viggo Mortensen) oraz niezwykle utalentowanego, czarnoskórego artysty Dr Don Shirley (Mahershala Ali).

Dr Shirley poszukuje kierowcy, który przewiezie go przez 2-miesięczną trasę koncertową po najbardziej konserwach i niebezpiecznych dla czarnych stanach. Z kolei Tony potrzebuje pracy, bo klub, w którym pracuje, oddano do remontu. I nie do końca przepada za czarnymi.  Co pięknie pokazuje początkowa scena, w której wyrzuca on szklanki, z których napiło się dwóch czarnoskórych robotników.

Jednak potrzebuje pieniędzy, a dr. Shirley dobrze płaci. Tony zaciska więc zęby i zostaje jego szoferem/ ochroniarzem. Dostaje do ręki tytułowy Green Book, który jest przewodnikiem dla osób czarnoskórych. Z informacją, że tylko w podanych tam miejscach Dr Shirley może spać i jadać.

Zapewne znacie już zakończenie tego filmu. I choć przeprowadzeni jesteśmy przez niego bardzo gładko i bez żadnych zaskoczeń, to perspektywę zmienia trochę informacja, że jest to opowieść oparta  prawdziwą przyjaźń szofera i muzyka. W latach 60 żyły takie osoby, a nawet potomek Tony’ego, Nick Vallelonga jest jednym z odpowiedzianych za scenariusz do filmu.

Na ile trzymają się oni oryginalnych wydarzeń? Trudno powiedzieć. Nie zmienia to jednak tego, że scenariusz jest naprawdę sprawnie napisany, a całą historię ogląda się z zachwytem i zainteresowaniem.

Bo co prawda, historia jest schematyczna, ale jeżeli umie się opowiadać historie, to nawet schematyczny film można nakręcić tak, by trzymał widza od początku do końca. I Green Book doskonale to robi.

A z pewnością nie dałoby się tego osiągnąć, gdyby nie ekranowy duet Viggo i Mahershala. To jaka między nimi jest chemia na ekranie, ciężko opisać. Mało która romantycznie łączona para ma taką chemię, jak ta dwójka, która się między sobą zaprzyjaźnia.

Viggo fenomenalnie gra akcentem. Mówi bardzo postnym, mało wykształconym angielskim, który spokojnie pozwala na rozmowy na każdy temat, ale w szkole za wypracowania to on szóstek nie miał.

Z kolei bohater Mahershala jest doskonale wykształconym artystą. Wypatrzony dzięki swojemu talentowi w wieku zaledwie kilku lat, dostał możliwość, która dla innych czarnoskórych była nie tylko nie osiągalna, ale nawet poza granicami marzeń.

Dr Shirley mówi pięknymi, poprawnymi zdaniami, jest oczytany i niezwykle inteligentny (choć akurat najnowszych hitów w radiu nie słyszał).

I Viggo wraz z Mahershalem doskonale te różnice wygrywają ani na chwilę nie gubiąc tonu swoich postaci. Tony próbując być bardziej wyszukanym, nigdy do końca nie jest w tym naturalny, z kolei Dr Shirley nie umie się do końca wyluzować i porzucić swoich manier.

Nie ukrywajmy, kilka czy nawet kilkanaście scen jest robionych tak, by dosłownie zmusić nas do pewnego emocjonalnego przeżycia. Pomimo że film nie faworyzuje ani jednego, ani drugiego bohatera, to jednak jako widz jesteśmy bardziej jak Tony uczący się, jak wygląda świat dla osoby czarnoskórej. A nawet dla artysty, który jest specjalnie zapraszany na koncerty, jest on równie nieprzyjemny, jak dla zwykłego robotnika.

W filmie pada kwestia, mówiąca, że Dr Shirley jest podziwiany i oklaskiwany, dopóki stoi na scenie. Jak z niej schodzi, jest po prostu kolejnym czarnym pozbawionym wszelkich praw. A z drugiej strony, dla samych czarnoskórych nie jest już wystarczająco czarny, gdyż ma pieniądze i nieosiągalne dla nich przywileje.

Film celowo pokazuje kilka mocnych kontrastów, ale na szczęście nie przesadza z nimi i nie staje się wykalkulowanym komentarzem społecznym. Wręcz przeciwnie. Odpowiadający za reżyserię Peter Farrelly, to gość, który wyrósł z kręcenia komedii. I doskonale żongluje komediowymi wstawkami, które przeważnie wynikają z różnic pomiędzy głównymi bohaterami.

Sprawia to, że napięcie bardzo szubko zostaje rozładowywane i nie mamy poczucia zmęczenia, gdy przechodzimy do poważnych scen. A te, w zestawieniu ze śmiesznymi momentami, mają również mocniejszy wydźwięk. Co ważne, nie są one niespodziewanie ucinane, czy szybko przenoszone na podłoże komediowe. Wszystko ma odpowiedni czas na wybrzmienie i dotarcie do widza w odpowiedni sposób.

Green Book mówi o ważnym problemie społecznym, w sposób bardzo lekki. A równocześnie, zostawia widza z niedowierzaniem, że jeszcze nie tak dawno temu, takie zasady naprawdę obowiązywały na świecie.

Green Book bardzo mi się spodobał i zdecydowanie został w mojej głowie na dłużej. To film, o którym po wyjściu z kina się myśli, chce o nim rozmawiać i wysłać na niego swoich znajomych.

Powiem od razu, że do tej serii filmów mam podejście bardzo… obojętne. Nie ukrywam, dużym zaskoczeniem dla mnie było, że to kontynuacja Niezniszczalnego oraz Splita (oba te filmy przed pójściem do kina nadrabiałam). Było to dla mnie zaskoczenie, bo nigdzie na plakatach nie widziałam informacji, że jest to kontynuacja. Ani na żadnym zwiastunie. A informacja, że za reżyserię i scenariusz Glass odpowiada ta sama osoba, co za tamte dwa poprzednie, nie jest żadną sugestią w tym kierunku.

Dodając do tego, że Glass jako indywidualny film nie funkcjonuje, sprawia, że część osób mogło się na seansie czuć bardzo zagubione. To trochę tak, jakby ktoś poszedł na Infinity War bez znajomości wcześniejszych filmów. Niby widzisz, co się dzieje, niby rozumiesz, ale w rzeczywistości nie masz pojęcia, o co chodzi.

Dlatego, zanim przejdę do recenzji samego Glass, muszę napisać kilka słów o jego poprzednikach. Zarówno jeden, jak i drugi nie mają na siebie żadnego bezpośredniego wpływu, więc tak naprawdę, można je obejrzeć w jakiejkolwiek kolejności.

Niezniszczalny jest filmem z 2000 roku. Biorąc pod uwagę, że miałam wtedy 10 lat i zero zainteresowania tego typu kinem, no cóż, jakoś mnie ominął. Biorąc pod uwagę, jak wiele czasu minęło i jak bardzo zmienił się sposób prowadzenia narracji, żałuję, że nie zobaczyłam tego filmu w wieku nastoletnim, bo oglądając go 19 lat po premierze, nie ukrywam – wynudziłam się śmiertelnie.

Film wtedy być może przedstawiał szokujące teorie i niesamowite pomysły na świat komiksów. Ale jesteśmy po wielkiej fali Marvela i DC, jesteśmy po serialach Netflixa, które superbohaterów pokazywały bardziej jak zwykłych ludzi, niż nadludzkich bożków. Elijah (Samuel L. Jackson) mówiący Davidowi (Bruce Willis), że musi posiadać super moce, bo nigdy nie chorował, brzmi jak skończony szaleniec. I nie zmienia się to aż do końca filmu. Nadziwić się nie mogłam, że David w końcu sam w to uwierzył i pobiegł zbawiać świat.

Dużo bardziej spodobał mi się Split. Zapewne dlatego, że odgrywający główną rolę James McAvoy wcielał się chorego Kevina z 24 różnymi osobowościami i zwyczajnie na ekranie pokazywał niesamowity popis aktorski. W dodatku niezależnie od tego, czy miał rację z tym całym byciem superbohaterem, czy nie, stwarzał na ekranie realne zagrożenie dla dziewczynek, które uwięził. Co siłą rzeczy, kazało nam śledzić fabułę z uwagą.

I gdyby te dwa filmy, będące zupełnie o innych bohaterach, niepołączone ze sobą niczym, tak funkcjonowałyby w kinie, wyszłoby im to na dobre. Niezniszczalny miałby swoich fanów, Split również, wszystko byłoby na swoim miejscu.

Te filmy duże lepiej funkcjonują bez dokładnego wytłumaczenia, co, jak i dlaczego.

Niestety, Split dostał na koniec scenę, łączącą go z Niezniszczalnym. Niestety, dostaliśmy Glass.

Glass to jest jedna, wielka i bezsensowna ekspozycja. Która może miałaby jakiś malutki sens, ale mniej więcej po wstępie, postanowiono to szybko pogrzebać.

Wracamy do Davida, który od 19 lat jest sekretnym superbohaterem i ratuje ludzi w potrzebie. Wracamy do wieloosobowego Kevina, który wierzy, że musi karmić swoją 24 osobowość, zwaną Bestią, biednymi dziewczynkami. David jest przekonany, że to on musi Kevina pokonać, Kevin, że nie ma sobie równych.

Obydwoje zostają złapani i przewiezieni do jakiejś placówki, najprawdopodobniej szpitala psychiatrycznego, którego jedna z lekarek specjalizuje się w leczeniu osób, myślących, że mają nadprzyrodzone moce. W tym samym szpitalu znajduje się także Elijah, który z kolei siedzi tam już jakieś 19 lat.

I wiecie co? Gdyby całość oparła się właśnie na tym, że oni rzeczywiście sobie to wszystko wmówili, to nie byłby taki zły pomysł. Biorąc pod uwagę, jak mało efektowne są ich moce – sprowadzające się tak naprawdę do niezwykłej siły, dałoby się to tak ograć. W końcu na świecie istnieją ludzie o ponadprzeciętnej sile, a niejednokrotnie adrenalina potrafi sprawić, że stajemy się w panice silniejsi, niż normalnie jesteśmy.

Tyle że zamiast rozsądnie to pociągnąć, nasza pani doktor Ellie (Sarah Paulson), została wprowadzona do filmu, żeby wygłaszać ekspozycje. Ona nie bada naszych bohaterów, ona siedzi i wyjaśnia widzowi, jacy oni naprawdę są. Bo widz jest za głupi, by sam do tego dojść.

Co więcej, cały koncept choroby psychicznej tych trojga, zostaje całkowicie porzucony w finale. Który zakończeń ma tak wiele, jak Powrót Króla. Dosłownie, ten film się za nic w świecie nie chce skończyć. A jak już się kończy, to… jego rozwiązanie w dzisiejszym świecie nie ma racji bytu i ani logiki.

Wygląda to wręcz tak, jakby Shyamalan, reżyser i scenarzysta, wymyślił sobie wszystko lata temu, uparł się, że nic nie zmieni, oleje wszystkie zmiany i możliwości technologiczne, jakie każdy przeciętny użytkownik Internetu posiada. Będzie nam wmawiać z ekran, że scena finałowa jest wielkim objawieniem dla świata.

Byłaby. 19 lat temu.

Najgorsze jest też to, że aktorzy, oprócz Jamesa McAvoya nie mają co grać. Willis pląta się po planie i chyba w myślach powtarza wysokość honorarium. Bohater Jacksona nie wypowiada ani słowa przez pierwszą połowę filmu, a może nawet i dłużej. Paulson po prostu opisuje widzowi, co się dzieje. Mogłaby równie dobrze nagrać swój głos i robić za lektora. Jedynie James, którego scenariusz wręcz zmusza do wyzwania „jak wiele osobowości jesteś w stanie pokazać podczas jednej minuty” ma co grać, gra to bardzo dobrze i dosłownie niesie ten film na swoich barkach.

Cały scenariusz jest z kole usłany takimi dziurami logicznymi, że to aż boli. Nic nie ma tam sensu, kolejne sceny i zwroty akcji szyte są tak grubymi nićmi, że nie da się na nie nawet przymknąć oka. Nie da się również po prostu dobrze bawić, bo film napisany i nakręcony jest, jakby robiła to osoba totalnie niedoświadczona. W czasach, gdy sceny waliki potrafią wgniatać w fotel (pamiętacie świetne ujęcia bijatyki w korytarzu z pierwszego sezonu Daredevila?), te nie tylko nie robią wrażenia, ale są wręcz źle nakręcone.

Dialogi nie istnieją. A nie, zapomniałabym, oprócz chamskiej ekspozycji, mamy jeszcze tłumaczenie, w co drugiej linijce, że „tak jest w komiksach”.

W komiksach jest Master Mind, w komiksach jest bohater z przypadku, w komiksach jest zezwierzęcony villan, w komiksach jest plan w planie.

Drogi Shyamalanie – mamy 2019 rok. Nawet ludzie nieczytający komiksów, a po prostu chodzący do kina, wiedzą jak to jest w komiksach. Nie rób z widzów i swoich bohaterów debili.

Glass nie dość, że nie istnieje w żaden sposób jako film oddzielny, to tak naprawdę niszczy to, co w tamtych filmach było udane – niedopowiedzenie. Tam też zbyt wiele rzeczy było naciąganych, ale ta nutka niedopowiedzenia, sprawiała, że można było przymknąć na to oko. Ale niestety, gdy brakuje sensu, a my jeszcze na siłę wyjaśniamy, co się dzieje (tylko podkreślając, jak wiele rzeczy jest nieprzemyślanych), a na koniec rzucamy tysiącem scen finałowych – z których każda ma być twistem fabularnym, a żadna z nich nim nie jest, to… lepiej takiego filmu nie robić.

Siadałam do You z pewnego rodzaju niepewnością. W popkulturze istnieje cała osobna gałąź fascynacji złymi bohaterami, której nie zaprzeczam, regularnie ulegam. Uwielbiam całe serie True Crime i choć już nie oglądam ich tak często, jak kiedyś, nadal mnie fascynują.

Serial You serwuje nam stalkera, granego przez przystojnego aktora, który w żaden sposób nie wygląda na kogoś, kto może wyrządzić krzywdę.

Czy serialowi udało się odczarować naszą fascynację złymi postaciami?

Pisałam kiedyś, że to nie ci dobrzy bohaterowie są najciekawsi, bo z reguły są jednolici, nijacy i szybko nudzą widza. To nie ich chcemy oglądać. Chcemy bohatera skomplikowanego, którego działania są zmienne, którego musimy zrozumieć, nauczyć się z nim sympatyzować, niekiedy nawet wbrew sobie. Wtedy czujemy iskierkę ekscytacji.

Niejednokrotnie jest to bohater robiący rzeczy, na które my nigdy się nie odważymy, a on przełamuje tabu, w imię swojego przekonania, czy miłości. Najlepszym przykładem z fikcji są krwiożercze wampiry, które z taką łatwością można wsadzić w romantyczną opowieść – i nikomu nie przeszkadzają hektolitry przelanej krwi, liczy się tylko to, czy ona i on będą na zawsze już przez wieczność.

Jeszcze lepszym przykładem z życia, są prawdziwi, seryjni mordercy, którzy  więzieniu dostają masę miłosnych listów, mają swoje fankluby i są dosłownie wielbieni.

You bierze znany schemat tego złego, wsadza go w kolejne ramy komedii romantycznej i widz – zanim się zorientuje, że nie powinien – zaczyna kibicować głównemu bohaterowi. Bo tak, Joe robi mało dopuszczalne rzeczy, od masturbacji pod oknem Beck, po morderstwa w imię miłości do niej. Ale tak ładnie nam to wszystko racjonalizuje swoim łagodnym głosem zza kadru.

Beck przecież chce być podglądana, po to ma wielkie okna i brak firanek. Dlatego nie blokuje żadnych swoich social mediów. A zamordowane osoby, tylko ją wykorzystywały, krzywdziły, traktowały jak zabawkę.

Gdy Joe biegnie do niej w środku nocy, by pogodzić się po rozstaniu, coś w nas drga i chcemy, by otworzyła mu drzwi i wpuściła go do środka. To coś, to schemat z komedii romantycznej, gdzie w ostatniej scenie bohater biegnie do wybranki serca, by po pokonaniu wszystkich przeszkód, wyznać jej miłość i wpaść w ramiona. A my na ten schemat reagujemy, nawet gdy bohater mówi tam wprost, że właśnie odgrywa scenę z komedii i brakuje mu tylko deszczu padającego z nieba.

Ale Joe to przecież nie tylko groźny psychopata. To młody mężczyzna, który prowadzi księgarnię, jest przyjaznym managerem ze słabością do książek będących już białymi krukami. To sąsiad, który nie umie przejść obojętnie nad krzywdą chłopca, którego rodzice ćpają i zapominają dać mu jeść. To sąsiad, który będzie próbował pomóc wyrwać się z toksycznego związku regularnie bitej matce chłopaka.

To w końcu pokaleczony przeszłością bohater, wychowywany nie tyle twardą, co wręcz sadystyczną rękę, przez obcego człowieka. Bohater, który bujał się od jednej rodziny zastępczej do drugiej.

No jak mamy mu nie współczuć. No jak mamy mu nie kibicować.

Co dziwne, dużo trudniej utożsamić się z Beck, pomimo że ona wcale nie jest złą dziewczyną. Też ma za sobą trudną przeszłość, ojca narkomana, który wyszedł z nałogu dopiero po porzuceniu jej i jej matki. Ojca, który złożył inną rodzinę i tam jest tym tatą, którego ona potrzebowała przez całe swoje życie.

Jest aspirującą pisarką, ale nikt jej nigdy nie powiedział, że jej teksty nie muszą być od razu cudowne. Dlatego, jak większość aspirujących pisarek, praktycznie nie pisze, zawalając terminy oddania prac na studiach

.

Jest zakochana w bogatym życiu, którego sama nigdy nie miała. I żyje ponad stan, pomimo że nie może sobie na to pozwolić. Otacza się tylko tymi znajomymi, którzy mają status, znajomości i pieniądze, starając się udać przez samą sobą, że jest taka jak oni. Pomimo że nawet jej bogata przyjaciółka, Peach, mówi jej wprost, że ma przestać to robić i nie kupować prezentów, które ledwo może opłacić.

Zdradza, kłamie, oszukuje, nie ma pojęcia, czego chce i do czego dąży. Nie ma pojęcia kogo lubi naprawdę, a kogo ma w życiu z przyzwyczajenia. Pozwala sobie na dużo przygodnego seksu, którego żałuje. Nie wierzy, że jest warta miłości, więc zdradami robi wszystko, by swoich związków nie utrzymać.

Jest zwykłą, zagubioną młodą – a równocześnie – dorosłą osobą, która żyje jeszcze w bańce wyobrażeń na temat swojego życia, zderzając się co chwilę z rzeczywistością. A jej koleżanki, których życie to bańka niedostępna dla zwykłego śmiertelnika, nie pomagają jej spojrzeć realnie na otaczający ją świat.

W porównaniu z Joe, Beck jest potwornie irytująca. Na Twitterze można nawet znaleźć głosy, że zasłużyła na to, co ją spotkało. I głosy romantyzujące Joe’a, jako oddanego i idealnego partnera. Na szczęście Netflix i aktor wcielający się w stalkera, Penn Badgley, też mają media społecznościowe i starają się przypominać, że to nie Joe zasługuje to fanfary i podziw.

Co nie wyszło? Moim zdaniem Joe nie powinien mieć za sobą traumatycznego dzieciństwa. Do wytłumaczenia jego obsesyjnego zachowania, wystarczyłby nieudany wcześniej związek, gdzie był zdradzany. Raz, że jego dzieciństwo było średnio poprowadzonym wątkiem w serialu, a dwa, siedzimy już w głowie Joe’a, słuchamy jego myśli i to wystarczy, by bardziej utożsamić się z nim, niż z kimkolwiek innym w serialu.

Gdyby był z normalnej rodziny, serial dobrze nakreśliłby fakt, że stalkerem może być każdy. Nie trzeba mieć za sobą traumatycznych przeżyć, by nie umieć panować nad swoimi emocjami, szczególnie gdy było się wcześniej zdradzanym. Wszyscy mężczyźni obsesyjnie sprawdzający telefony swoich dziewczyn i wszystkie dziewczyny, zazdrosne o każdy lajk zostawiony przez chłopaka pod zdjęciem koleżanki, nie byli zamykani w piwnicach. Oczywiście, nadal nie zachowują się dokładnie jak Joe, ale jakiś mały procent społeczeństwa popadnie w dokładnie taką samą paranoję.

Gdyby Joe nie był tak straumatyzowany, to dramat dorastającej Beck mógłby ruszyć nasze serca. I byłby to doskonały przykład na to, jak przystojny chłopak z normalnej rodziny, może być mimo wszystko niebezpieczny, a dziewczyna z problemami jakoś stara się wiązać koniec z końcem. Raz lepiej, raz gorzej.

A tak, to dostaliśmy stalkera, któremu należy współczuć, bo to świat go takim zrobił. A przez narrację z jego perspektywy, nikt nie współczuje Beck, pomimo że świat również uczynił ją taką, jaka jest.

Nie mnie ciekawym fabularnym rozwiązaniem, jest stworzenie z Peach drugiej stalkerki Beck. Choć to stalking innego rodzaju. Homoseksualna Peach, po uszy zakochana w Beck i świadoma, że nie tylko Beck nie odwzajemni jej uczuć, ale również społecznych konsekwencji, z jakimi się zderzy po wyjawieniu swojej orientacji, popada w paranoję.

Paranoję tak dużą, że zachowuje się jak całkowite przeciwieństwo Joe’a. Podczas gdy on odsuwa od Beck wszystko, co przeszkadza dziewczynie w studiach, pisaniu i oczywiście spędzaniu czasu z nim, tak Peach świadomie rujnuje wszystko, na czym Beck zależy.

Ona nie sprawdza jej telefonu, a osacza swoją osobą, nie pozwala, by Beck miała jakieś życie poza nią, nawet ewentualnych partnerów Beck toleruje według swojego widzimisię. Nie lubi Joe’a, bo jest spoza schematu, spoza świata, który jest w stanie kontrolować. A już kompletnie nie umie się pogodzić z tym, że pomimo iż Joe nie ma kasy i luksusów, to Beck jakimś cudem przy nim odżyła i czuje się spełniona (przynajmniej na samym początku związku).

Peach, próbując zatrzymać Beck przy sobie, stosując metodę nakazów i zakazów. Nic dziwnego, że panikuje, gdy pojawia się Joe, który całe swoje życie jest gotowy podporządkować pod zachcianki Beck.

Co ciekawe, Joe brzydzi się zachowaniem Peach. Brzydzi się kolekcją zdjęć Peach, jakie ukradkiem zrobiła Beck – pomimo że sam się przecież do jednego z nich masturbuje. A choć nie znamy narracji Peach, ta na pewno brzydzi się zachowaniem Joe’a.

Nie mogę jednak powiedzieć, że Netflix Lifetime nie starał się pokazać tego, że Joe nie zasługuje na naszą sympatię. Mamy pełno scen, w którym Joe przygląda się Beck, podgląda jej prywatne życie, ba, stara się jej poczynaniami sterować. Ale gdy tylko przyłapuje na tym samym Peach, nazywa ją od razu chorą, stalkerką, zagrożeniem dla Beck.

Serial wprost nam mówi, że zachowania Joe’a jest złe. Ba, sam Joe identyczne zachowanie, jak jego, uważa, za złe. A jednak nadal na Twitterze znajdziemy wyznania miłości.

Co więcej, Netflix Lifetime łamie zasady szczęśliwego zakończenia. Bo dla Beck go nie ma. Dziewczyna ginie z rąk Joe’a, gdy ten w końcu przekonuje się, że jego działania nigdy nie zostaną przez nią zrozumiane i zaakceptowane.

Jednak, w przeciwieństwie do pozostałych bohaterów, których Joe zamordował, Beck ginie całkowicie poza kadrem. I jest to inna śmierć, niż śmierć Peach, która miała nas utrzymać w niepewności – kto pociągnął za spust? My wiemy, jak Peach zginęła, pomimo że tego nie widzieliśmy. Wiemy również, jak jej śmierć została upozorowana na samobójstwo.

Nie wiemy, jak zginęła Beck. Czy była to dla nie śmierć bezbolesna? Czy Joe ją zakatował w szale paniki i rozpaczy?

Szkoda, że tego nie wiemy. Bo pokazanie, jak Joe z zimną krwią zabija osobę, którą ponoć kocha, odczarowałoby do końca jego postać. Pokazałoby to dobitnie, że dla niego już nie ma różnicy, kogo zabija, choć sam oczywiście nigdy tego nie przyzna.

Zamiast tego, dostajemy suchą informację o śmierci bohaterki. I nawet wtedy Joe wykreowany jest na tego, który stawia jej marzenia nad swoimi – wydaje maszynopis, dzięki któremu Beck staje się znaną pisarką, choć pośmiertnie. Oczywiście, zrobił to przede wszystkim po to, by policja przestała się nim interesować – maszynopis w końcu przedstawiam fałszywą historię, oskarża o wszystko jej terapeutę. Biedna Beck, myślała, że papierowe kłamstwo pozwoli jej uciec przez stalkerem, a zamiast tego, zapewniła mu wolność.

You to nie jest wybitny serial i arcydzieło. To serial idący ścieżkami utartych schematów, z narysowanymi bohaterami, którzy nie mogliby być prawdziwi. Joe popełnia wszystkie swoje zbrodnie tak niezdarnie i nieprzemyślenie, że w normalnym życiu, zamknęliby go w drugim odcinku. Tak naprawdę, tylko zbieg okoliczności i szczęście ratuje go z każdej opresji. Inne postacie z kolei składają się z dwóch, czy trzech cech.

Jednak te utarte schematy są wykorzystane odpowiednio. I choć ja się zacięłam gdzieś w połowie serialu i później oglądałam go małymi dawkami, tak większość relacji mówi o obejrzeniu go w jeden weekend. I nie dziwię się, do takiego oglądania został nakręcony.

To, co serial robi naprawdę dobrze, to pokazanie, jak bardzo wystawiamy się na pokaz innym. Już nie trzeba stać pod czyimś domem. Nie trzeba umieć tajemnych kodów, programowania, nie trzeba nawet się włamywać. Wystarczy wejść na Facebooka, na Twittera, na Instagram i można dostać wszystko. Nasza technologia jest wprost stworzona do stalkingu.

Zakończenie sezonu pierwszego, mniej lub bardziej udolnie, pokazało, że Joe nie jest tym złym, którego uratuje prawdziwa miłość. Jednak, równocześnie, ostatnia scena jasno zapowiada kolejny sezon, a z tego, co słyszałam, zapowiedziano nie tylko drugi, ale i trzeci.

Sama uważam, że to nie jest dobry ruch. Kolejne sezony mogą z łatwością wybielić postać Joe’a i wprowadzić intrygę na jeszcze mniej realny poziom niż była teraz. W dodatku ta historia doskonale gra, jako mini serial.

Netflix Lifetime starał się odczarować stalking, choć patrząc po reakcjach, udało mu się to połowicznie. Ale lepsza próba taka niż żadna. Kto wie, może doczekamy się w końcu serialu, w którym za nic nie będziemy umieli polubić głównego bohatera i żal nam będzie jego ofiar? A może – jakimś cudem – stanie się to właśnie w You, w dwóch nadchodzących sezonach?